Əkizlərə sahib olmaq istəyənlər nə etməlidir?

Kimsə üçün bir uşaq kifayət edir, kimsə ailədə bir anda iki uşağın doğulmasının xəyalını qurur.

Əkizlərə necə hamilə qalınması haqda suala cavab vermək üçün bu hadisənin mexanizmini anlamaq gərəkir. Eyni və müxtəlif yumurta əkizləri arasındakı fərq sadədir: bir-birinə bənzər eyni yumurta əkizləri iki damla su kimidir, onlar mayalanmadan sonra ikiyə bölünən bir döllənmiş yumurtadan dünyaya gələn uşaqlardır, müxtəlif yumurta əkizləri isə eyni anda iki yumurtanın mayalanması nəticəsində əmələ gəlir. Fərqli cinsdən ola bilir və heç də bənzəmirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, təbiət əkizlərin doğulmasını bərabərləşdirən bir mexanizm qurmuşdur, çünki onlara eyni bətndə dözmək və böyümək çətindir. Lakin iki yumurtanın eyni vaxtda yetişməsinə kömək edən müxtəlif amillər vardır ki, bunun nəticəsində əkizlərin mayalanması baş verir. Əkizlərə hamilə qalmaya 100% zəmanət vermək mümkün olmadığı kimi, eyni yumurta əkizlərinin hamiləliyini planlaşdırma mövzusundan söhbət gedə bilməz. Mütəxəssislərin araşdırmasına görə, eyni zamanda iki yumurtanın yetişməsinə nail olmaq mümkündür.

Əkizlərin olma ehtimalına təsir edən faktorlar:
-irsiyyət - əkizlərə hamilə qalma ehtimalı ailəsində daha çox əkiz hamiləlik keçirmiş qadınlarda yüksəkdir, bunun səbəbi bir anda birdən çox yumurta istehsal etməyə məcbur edən genin işə düşməsidir;
-artıq çəki - əkizlərin daha çox piylənmiş qadınlarda rastlandığı nəzərə çarpılmışdı, mütəxəssislər səbəbini öyrənə bilməsələr də, izahata görə, uzun boylu və artıq çəkili qadınlar daha çox qida qəbul edirlər;
-yaşı 30-dan yuxar qadınlarda eyni anda bir neçə follikulun yetişməsi ehtimalı yüksəkdir;
- laktasiya dövrü əkiz hamiləliyin başlanğıcı üçün ehtimalı artırır;
-hər sonrakı hamiləlikdə əkzi olma şansı yüksəlir;
- ananın etnik mənsubiyyəti - zənci (qara dərili) qadınlarda Asiya qadınlarına nisbətən əkiz uşaq dünyaya gətirmə sayı artıqdır. Əkiz doğumların ən yüksək nisbətini Nigeriyalı qadınlar, ən aşağı nisbət Yapon qadınlarına məxsusdur.

Təbii olaraq əkiz dünyaya gətirmək şansını necə artırmaq olar?

Hər şeydən öncə həkimlərlə məsləhətləşməyə dəyər. Şanslısızsa,həkimin məsləhət verəcəyi dərman üsulları arasında follikul stimullaşdırıcı hormonlarla eyni anda iki yumurta yetiişdirmək mümkündür.
Digər üsul ekstrakorporal mayalandırmadır, qadın bətninə eyni anda iki və ya üç döllənmiş yumurta yerləşdirməklə əkiz sahibi olmaq haqqında da məlumatımız vardır. EKM əkiz hamiləlik şansını artırsa da, nəzərə alınmalıdır ki, əkiz hamiləlik həm qadın, həm inkişaf edən fetuslar üçün risklidir, bu səbəbdən EKM üsulunu seçən cütlüklər prosedurdan əvvəl mütləq şəkildə çoxsaylı embrionların yürləşdirilmə risklərini ətraflı öyrənməlidir.
 
Əkiz hamiləlikdə sağlamlıq risklərinə aşağıdakılar daxildir:
-erkən doğum;
-aşağı çəkili uşaq;
-ölü doğum;
-uşaqda serebral iflic və digər nevroloji problemlr;
- hamiləlik dövrü şəkərli diabet və hipertenziya ;
-hamiləlik dövrü yataq rejiminə ehtiyac və s.

Mövsüm və iqlimin təsiri

Əkizlərin çoxunun iyul ayında, ən azı isə qışın ilk ayında dünyaya gəldiyi müəyyən edilmişdir. Bunun səbəbi gün işığının uzunuğunun follikul stimullaşdırıcı hormonun işinə təsir etməsi ilə izah olunur. Buna görə mayalanmanı payız aylarına salmaq daha uyğun hesab edilir.
İqlim də dolayı yolla təsir edə bilir - uzun gündüz işığı, yüksək rütubət, günəş aktivliyi yumurtalıqları aktivləşdirir. Ən çox əkiz uşaq Nigeriyanın cənub-qərbində İqbo-Ora şəhərində dünyaya gəlir və buna görə "Əkizlər yurdu" adlandırılır.
Maraqlı araşdırmaya görə çoxlu süd və süd məhsulları ilə qidalanan qadınlar arasında əkiz hamilə qalma hallarına daha çox rast gəlmişdir. Diqqət yetirin ki, belə məlumatlar yalnız analiz xarakter daşıyır və araşdırmadan başqa heç bir elmi əsası yoxdur. Yəni sübut olunmamış iddialardır.

Yuxarıda sadalanan fəndlərdən hər hansı birinin nəticəsində əkiz dünyaya gəlməsinə zəmanət olmadığını anlamaq gərəkdir.

Əkizlərin dünyaya gəlməsində ən vacib faktor genetikadır, ancaq öhdəsindən gələ biləcəyiniz digər amillərin tərəzinin gözündə sizin xeyrinizə dəyişməsi isə bir şans kimi qəbul ediləcəkdir.

Hira Abbey
Milli.Az