Dünyada yalnız bir ölkə özünü ərzaqla tam təmin edə bilər

Aparılmış geniş tədqiqat göstərib ki, dünyada yalnız bir ölkə - öz vətəndaşlarını bütün ərzaq məhsulları ilə, yalnız daxili istehsala əsaslanaraq təmin etmək imkanlarına sahibdir.

Milli.Az xəbər verir ki, söhbət Qayanadan gedir. "Nature Foods" adlı nüfuzlu elmi jurnalda araşdırmanın müəllifləri 186 ölkədə istehsal olunan ərzaq məhsulları haqda məlumatları analiz ediblər.

Əvvəlki tədqiqatlardan fərqli olaraq, bu araşdırma gündəlik kalori ehtiyacını deyil, həm də yeddi əsas qida qrupunun özünü daimi və dayanıqlı şəkildə təmin etməsini qiymətləndirib. Bu ərzaq qruplarına daxildir:

nişastalı məhsullar - kartof, taxıl bitkiləri və onların emalı alınmış formaları, düyü;
paxlalılar, qoz-fındıq və toxumlar;
ət və ət məhsulları;
süd və süd məhsulları;
balıq və dəniz məhsulları;
meyvələr;
yeməklər.

Qayana bu məhsul qruplarının hər birində daxili tələbatını öz istehsalı hesabına öədyə bilən yeganə ölkədir. Çin və Vyetnam bu qruplardan altısında çox ərzaq təmin edə bilirlər.

Regionlara görə vəziyyət

Ərzaq inkişafı baxımından çox fərqlidir. Əgər bir ölkə məhsulu təmin edə bilmirsə, bu, başqa bir qrupda artıq olaraq istehsalla kompensasiya olunur.

Yeddi ərzaq məhsullarından yalnız beşində özünü təmin edə bilən cəmi bir ölkə var. Dünya üzərindən üçdə biri yalnız bir və ya iki ərzaq mağazasına qədər daxili istehsala sahibdir. Bu ərazidə 25-i Afrikada, 10-u olmaqla Karib hövzəsində yerləşir. Səhradan cənubda isə Afrika sənaye və süd məhsulları ilə təminatda inkişaf edir. Okeaniya üzərində də süd məhsulları müşahidə olunur. Avropada bu problem demek olar ki, yoxdur. Dünyadakı mövcud yalnız 25%-i özünü dəniz məhsulları ilə tam təmin edə bilir.

Bundan əlavə, dünyanın yarısı nişastalı məhsullar, paxlalılar, qoz-fındıq və məhsullar üzrə daxili istehsalla öz tələbatını qarşılayır.

Ən güclü vəziyyətdə olan

Altı ölkə - ərazi, BƏƏ, İraq, Makao, Qətər və Yəmən - yeddi məhsul qrupunun heç birində özünü təmin edə bilmir.

Bu vəziyyət iqtisadi birlikdir. Bu çatışmazlıqların öhdəsindən gəlmək üçün birləşməyə doğru addım atmaq lazımdır, lakin bu da risklər doğurur. Çünki bir məhsul növü üzrə yalnız bir ticarəi əməkdaşlıq edilir və bu, pandemiya və ya siyasi münaqişələr kimi qlobal perspektivlər zamanı ərzaq təhlükəsizliyini riskə atır.

(Tribunainfo.az)

 

Milli.Az