"Biz yaşadıq, siz yaşamayın" - Uşaq ölümlərindəki müəmma: Onları kim, niyə, necə idarə edir?

"Övladlarınızı qoruyun, telefonlarını daim yoxlayın, onlara nəzarət edin, çəkdikləri şəkillərə fikir verin, nəsə qəribəlik hiss edəndə psixoloqa müraciət edin, bizim başımıza gəldi, sizin başınıza gəlməsin".

Milli.Az xəbər verir ki, bu sözlər 13 yaşlı qızı "Mavi Balina" oyununun qurbanı olan ananın fərydadıdır.

Binəqədi rayonunda 2012-ci il təvəllüdlü Kəmalə Məmmədzadənin meyiti axşam saatlarında valideynləri tərəfindən mənzildə aşkarlanıb. Atasının sözlərinə görə, yeniyetmə gecə hamı yatandan sonra telefonda qorxulu videolara baxırmış:

"Mən bunu bilmirdim. Polis araşdırandan sonra məlum oldu. Dəhşətdir. Cin, şeytan, qəbiristanlıq kimi görüntülərə baxırmış. Hətta dəftərinin birinə cinə bənzər qorxulu bir rəsm də çəkib. Əsasən, telefonundadır".

"Mavi balina" nədir?

Bu oyun real və təhlükəli fenomen kimi tanınıb və əsas məqsədi yeniyetmələri zərərli davranışlara sövq etmək olub. Mavi balina internetdə bir vaxtlar yayılan, təhlükəli və manipulyativ "oyun" kimi tanınıb. Bu oyun insanları qorxutmaq, onların psixologiyasını idarə etmək və onları özlərinə zərər yetirməyə sövq etmək məqsədi ilə yaxşı niyyətli olmayan şəxslər tərəfindən yaradılıb.

Bu "oyun" əsasən sosial şəbəkələrdə anonim insanlar vasitəsilə yayılıb. Onlar yeniyetmələrlə yazışaraq onları təsir altına salmağa çalışırdılar. Əslində məqsəd oyun deyil. Məqsəd insanın zəif anından istifadə edib onu idarə etməkdir.

Bu oyun heç vaxt əslində oyun olmayıb. Bu yalnız insanlara psixoloji təsir edən, təhlükəli davranışlara sövq edən manipulyasiya formasıdır.

Oyunun 50 hissədən (təlimatdan) ibarət olduğu və son hissədə oyunçunun intihar etməsinin tələb olunduğu iddia edilir.

Tapşırıqların arasında öz bədəninə xəsarət yetirmək (kəsiklər atmaq, jiletlə şəkil çəkmək), qorxulu videolar izləmək, gecə saat 4:20-də oyanmaq və gün ərzində heç kimlə danışmamaq kimi əməllər var.

Oyunu idarə edən şəxslərin oyunçulara psixoloji təzyiq göstərdiyi, şantaj və təhdid etdiyi, beləliklə də onları uyğunsuz və zərərli davranışlara məcbur etdiyi vurğulanır.

Əsas narahatlıq ondan ibarətdir ki, bu iddia edilən oyun xüsusilə yeniyetmələri və gəncləri intihara sürükləyə bilər.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, belə oyunlar daha çox emosional olaraq həssas yeniyetmələri hədəfləyir və psixoloji manipulyasiya yolu ilə onlara müxtəlif tapşırıqlar göndərirlər.

Psixoloqların sözlərinə görə, bu cür fəaliyyətlərin qarşısını almağın ən təsirli yolu ailə daxilində açıq ünsiyyətin gücləndirilməsidir. Uzmanlar qeyd edir ki, valideynlər övladları ilə sərt nəzarət dili ilə deyil, səmimi münasibətlə danışmalı, internetdə gördükləri şübhəli mesajları onlarla bölüşməyin təhlükəsiz olduğunu uşaqlara izah etməlidirlər.

Mütəxəssislər bildirir ki, təhlükəli onlayn oyunlar adətən özünü tənha və ya çətin hiss edən yeniyetmələr üçün daha cazibədar görünür. Bu səbəbdən valideynlər uşaqların davranışında qəfil dəyişiklik, qapanıqlıq və səbəbsiz narahatlıq kimi əlamətləri diqqətdə saxlamalı, belə hallarda övladlarını dinləməyə və onları tənqid etmədən dəstəkləməyə çalışmalıdırlar.

İnformasiya texnologiyaları üzrə ekspertlər valideynlərə sosial şəbəkələrdə gizlilik parametrlərini gücləndirməyi, tanımadıqları şəxslərdən gələn mesajlara qarşı uşaqlara diqqətli olmağı öyrətməyi tövsiyə edirlər. Mütəxəssislər həmçinin məktəblə sıx əməkdaşlığın vacibliyini vurğulayır, müəllimlərin və psixoloqların müşahidələrinin risklərin vaxtında müəyyən edilməsinə kömək etdiyini bildirir.

Təhlükəli onlayn çağırışların qarşısının alınması üçün ailənin, məktəbin və cəmiyyətin birgə fəaliyyəti mühüm əhəmiyyət daşıyır və valideynlərin bu istiqamətdə məlumatlı olması uşaqların təhlükəsizliyi üçün əsas faktorlardan biridir.

Qeyd edək ki, oyunun qurucusu olduğu iddia edilən şəxs Rusiyada tutulub.

İsmayıl
Milli.Az