İnsanı "canlı bomba"ya necə çevirirlər?

Mütəxəssislər, terror təşkilatlarının canlı bomba olacaq kəsləri seçərkən strateji bir yol izlədiklərini ifadə edir. Yoxsul və çox uşaqlı ailələrin üzvləri prioritet olaraq hədəf seçilir.

Suruçda 32 nəfərin həyatını itirməsinə səbəb olan bombalı intihar hücumunu Adıyaman əhalisinin üzvü olan 1995-ci ildə doğulan Şeyx Əbdürrəhman Alagöz reallaşdırmışdı. Keçən günlərdə Təhlükəsizlik Müdirliyindən mahal qruplarına göndərildiyi iddia edilən xəbərdarlıq mətnlərinin ictimai mediada sürətlə yayılması da gün içində içtimai nəqliyyatdan istifadə edən vətəndaşları narahat etdi. Bir gənci, canlı bomba aktivisti edən fərdi, ictimai, mədəni və sosioloji səbəbləri qiymətləndirən İstanbul Yeni Əsr Universiteti Psixologiya hissəsi müəllimi Yrd. Dos. Dr. Kənan Çatan, terror təşkilatlarının canlı bomba olacaq kəsləri seçərkən strateji bir yol izlədiklərini ifadə etdi. Yoxsul və çox uşaqlı ailələrin prioritet olaraq hədəf seçildiyini ifadə edən Kənan Çatan, "İntihar aktivistini hazırlamaq və onları şərtləndirib beynini yumaq təşkilatın əsas hədəfidir. İntihar aktivistiylə az bir səy göstərib nəticələr əldə etmək mümkündür. Onlar cəmiyyətdə yaratdıqları bu qorxu dalğasıyla adlarını daha çox eşitdirmiş olurlar" ifadələrini istifadə etdi.

YAŞ ORTALAMASI 22

Canlı bomba hərəkətinin,  hər hansı bir  nizamlı bombadan daha təsirli olduğunu söyləyən Kənan Çatan, "Nizamlı bir bombanın cəmiyyətdə yaratdığı psixoloji təsir ən çox 2 saat davam edir. Lakin bir insanın bədəninin minlərlə parçaya ayrılması isə daha təsiredici və qorxuducudur" dedi. İntihar bombaçısı kəslərin yaş ortalamalarının 22 olduğunu ifadə edən Kənan Çatan, "Yoxsul ailələrin özünü xariclənmiş hiss edən uşaqları terror təşkilatları üçün olduqca tapılmaz nemət olur. Ailəsi tərəfindən qəbul edilməyən, müvəffəqiyyətsiz, mənliyi aşağı, özünü xariclənmiş və işə yaramaz hiss edən uşaqlar terror təşkilatlarının ovucuna düşür" deyə danışdı.

QADINLAR YÜZDƏ 40, KİŞİLƏR YÜZDƏ 60

Qadınların yüzdə 40, kişilərin isə yüzdə 60-a yaxın bir nisbətdə intihar hərəkətlərini reallaşdırdığını söyləyən Kənan Çatan, "1996-cı ildə Türkiyədəki ilk canlı bomba hərəkətini bir qadın reallaşdırdı." deyir. 

DİNİ TƏŞKİLATLARDA "ŞƏHİDLİK", SOL TƏŞKİLATLARDA "QƏHRƏMANLIQ"

Şərq cəmiyyətində axtarışda olan gənclərin, mühafizəkar mühitdən təsirlənərək dini motivli təşkilatları seçdiyini ifadə edən Kənan Çatan, Qərbdəki bənzər şərtlər altındakı gənclərin isə narkotik maddə asılılığı ilə özlərini ifadə etdiklərini bildirir. Son dövrlərdəki intihar aktivistlərinin dini motivli təşkilatlardan çıxmasına baxmayaraq,  sol və ayrılıqçı təşkilatlarda da bu tip hərəkətlərin realaşdığını xatırladan Kənan Çatan, "Dini motivli təşkilatlarda canlı bomba aktivisti üçün şəhidlik vurğusu önə çıxarkən, solçu təşkilatlarda isə daha çox qəhrəmanlıq fikri vurğulanır. Beləliklə intihar hərəkətini gənclər üçün daha asan hala gətirirlər. Aktivistlərin haqqında mahnılar bəstələnir, şeirlər yazılır və fotoşəkilləri divarlara asılır. Hərəkətin hazırlıq müddətindəki bütün "ülvi səbəblər" kəsləri canlı bomba edən yolda təsirli olur" deyə danışdı.
"Şərq" qəzeti