Əgər gününüzün çox hissəsini oturaraq keçirirsinizsə, bu adi görünən vərdişin necə yavaş-yavaş sağlamlığınızı pisləşdirib ölümcül xəstəliklərə yol açdığını və ondan necə qorunmağın mümkün olduğunu öyrənin.
Həyatınızı qısaldan zərərli vərdiş
Gündəlik həyatımızın bir parçası kimi görünən - oturaq həyat tərzi - gizli bir qatildir ki, o da yavaş-yavaş sağlamlığımızı pisləşdirir və ölümcül nəticələrə səbəb ola bilər.
Kompyuter qarşısında saatlarla oturur, avtomobillə işə gedirik və axşamları televizorun qarşısında və ya telefonlarımızla keçiririk. Bu az hərəkətli həyat tərzi milyonlarla insan üçün adi hal alıb. Ancaq tibbi araşdırmalar xəbərdarlıq edir: fiziki aktivliyin olmaması bir çox ölümcül xəstəliyin ən ciddi risk faktorlarından biridir.
Fiziki aktivliyin olmamasının nəticələri
Fiziki fəaliyyətin az olması yalnız çəki artımı və bel ağrısı ilə bitmir. Bu, ürək çatışmazlığı və insult kimi ürək-damar xəstəlikləri riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır, hansılar ki, dünyada ölümün əsas səbəblərindəndir. Fiziki aktivliyin yetərsizliyi, tip 2 şəkərli diabet, metabolik sindrom və kolorektal, süd vəzisi və endometrial xərçəng kimi bəzi xərçəng növlərinin inkişafı ilə birbaşa əlaqələndirilir. Əzələ və sümük sistemi də əziyyət çəkir və nəticədə osteoporoz və xroniki oynaq ağrıları yaranır.
Uzun müddət oturduqda, metabolizmamız yavaşlayır, bu da piy yığılmasına, insulin həssaslığının azalmasına və lipid metabolizmasının pozulmasına səbəb olur. Əzələlər zəifləir və qan dövranı pisləşir. Hətta müntəzəm idman edərək belə, bütün gün ərzində uzun müddət oturmanın yaratdığı ziyanı tamamilə bərpa etmək mümkün deyil.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, fiziki aktivliyin az olması qlobal ölüm risk faktorları arasında dördüncü yerdədir. Hər il 3,2 milyon ölüm oturaq həyat tərzi ilə əlaqələndirilir. Dünyanın yetkin əhalisinin dörddə biri tövsiyə olunan fiziki aktivlik səviyyəsini yerinə yetirmir ki, bu da cəmiyyət üçün narahatedici bir xəbərdarlıqdır.
Bu vərdişi necə dəyişmək olar?
Əsas məsələ problemin fərqinə varmaq və hərəkətə keçməkdir. Kiçik dəyişikliklər böyük fərq yarada bilər. Hər 30-60 dəqiqədən bir ayağa qalxın və hərəkət edin. Ofisdə gəzə bilər, gərilmə hərəkətləri edə bilər və ya lift əvəzinə pilləkənlə çıxın. Mümkünsə, ayaqüstü masa istifadə edin. Gündəlik rutininizə daha çox gəzmək əlavə edin - mağazaya və ya parka avtomobillə getmək əvəzinə piyada gedin. Həftədə ən azı 150 dəqiqə orta səviyyəli fiziki fəaliyyət və ya 75 dəqiqə yüksək intensivlikli idman hədəfləyin.
Unutmayın: sağlamlığınız sizin əlinizdədir. Saatlarla oturma vərdişinin müalicəsi olmayan xəstəliklərə səbəb olmasına imkan verməyin. Hərəkət etmək həyatın vacib bir hissəsidir. Bu yalnız bir tövsiyə deyil - bu, həyatınızın keyfiyyətinə və uzun ömürlülüyünüzə yatırım etmək deməkdir.
Əvvəlcə, adi bir gəzintini necə effektiv məşqə çevirəcəyinizi izah etdik.
Kənan
Milli.Az