Saçlarımız estetik görünüşümüzün ən vacib elementlərindən biri olsa da, əslində orqanizmimizin mürəkkəb bioloji sisteminin bir hissəsidir. Necə ki, bir ağacın ucalığı və yarpaqlarının canlılığı köklərinin torpağa möhkəm bağlanmasından və qidalanmasından asılıdır, saçlarımızın sıxlığı və sağlamlığı da saç köklərinin (folikulların) gücündən asılıdır.
Lakin müasir dövrdə ətraf mühitin çirklənməsi, stress, yanlış qidalanma və genetik meyillər saç köklərinin zamanla zəifləməsinə, fəaliyyətsizləşməsinə və hətta saç istehsalını dayandırmasına səbəb olur.
Milli.Az xəbər verir ki, bir çox insan saçlar solğunlaşdıqda və ya tökülməyə başladıqda problemi saçın görünən hissəsində - yəni saç telində axtarır. Halbuki saç teli bioloji baxımdan ölü strukturdur. Canlı olan, reaksiya verən və bərpa oluna bilən hissə məhz saç dərisinin altında yerləşən saç köküdür.
Saç kökləri gücləndirilmədən davamlı saç sağlamlığı əldə etmək mümkün deyil. Bu yazıda saç köklərini hüceyrə səviyyəsində gücləndirən elmi texnikalar və ən son trikoloji yanaşmalar izah olunur.
Saç kökləri niyə zəifləyir? Elmi əsaslar
Sağlam saç dövranında saç kökü daim yeni hüceyrələr istehsal edir və bu hüceyrələr bərkiyərək saç teli kimi dərinin səthinə çıxır. Bu proses - anagen faza - oksigenə, zülala, vitamin və minerallara ehtiyac duyur.
Genetik saç tökülməsi (androgenetik alopesiya) və digər faktorlar təsir etdikdə saç kökündə miniatürləşmə prosesi başlayır. Xüsusilə kişilərdə testosteronun törəməsi olan DHT hormonu köklərə təzyiq göstərir və onları kiçildir. Qadınlarda isə dəmir çatışmazlığı, qalxanabənzər vəz problemləri və hormonal dəyişikliklər oxşar təsir yaradır.
Nəticədə kök kifayət qədər qidalanmır, saç teli nazilir, rəngini itirir və zamanla kök passivləşərək fəaliyyətini dayandırır. Elmi metodların məqsədi bu prosesi geri çevirmək və kökü yenidən aktiv vəziyyətə gətirməkdir.
Trikoloji analiz və fərdi diaqnoz
Müasir yanaşmalarda "görmədən müalicə" dövrü artıq geridə qalıb. İlk addım yüksək dəqiqlikli rəqəmsal mikroskoplarla aparılan trikoloji analizdir.
Bu analiz vasitəsilə saç köklərinin vəziyyəti, məsamələrin tutulması, kapilyar damar sıxlığı və iltihab əlamətləri dəqiq şəkildə müəyyən edilir. Kökün tam ölü, yoxsa sadəcə "yuxu fazasında" olduğu bu üsulla aydınlaşır. Canlı köklərin bərpası elmi texnikalarla mümkündür.
Nanotexnologiya və topikal sorulma gücü
Əvvəllər istifadə edilən məhsulların molekulları iri olduğundan dərinin alt qatlarına nüfuz edə bilmirdi. Müasir trikologiyada isə nanotexnologiyaya yaxın formulalar bu problemi aradan qaldırıb.
İngiltərə mənşəli Svenson Hair Group tərəfindən hazırlanan xüsusi losyonlar aktiv maddələri (amin turşuları, böyümə faktorları, bitki mənşəli DHT bloklayıcılar) birbaşa saç kökünə çatdırır. İynəsiz, ağrısız və infeksiya riski olmadan həyata keçirilən bu metod müasir saç baxımının ən effektiv üsullarından sayılır.
Mikrosirkulyasiyanın artırılması: istilik və mexaniki stimulasiya
Saç köklərinin yeganə qida mənbəyi qandır. Qan dövranı zəif olduqda saçların güclü qalması mümkün deyil. Elmi yanaşmalar kapilyar damarları yenidən aktivləşdirməyə yönəlir.
Xüsusi buxar terapiyaları, termal başlıqlar və peşəkar trikoloji masajlar vasitəsilə qan axını artırılır, toxumaların oksigenlə təminatı yaxşılaşdırılır. Bu, saç köklərinin yenidən aktivləşməsinə şərait yaradır.
Sebum balansı və detoksifikasiya
Saç kökləri yağ vəzləri ilə yaxın yerləşir. Həddindən artıq sebum məsamələri bağlayaraq kökün "nəfəs almasına" mane olur və toksik mühit yaradır.
"Scalp Peel" (saç dərisi pilinqi) proseduru ilə yığılan yağ və ölü hüceyrələr təmizlənir, saç kökü üzərindəki təzyiq azalır. Bu isə yeni saçların daha qalın və sağlam çıxmasına imkan verir.
Holistik yanaşma və daxili dəstək
Müasir elm yalnız xarici müdaxiləni kifayət hesab etmir. Saç kökləri bədənin ümumi metabolizmi ilə birbaşa əlaqəlidir.
Dəmir ehtiyatı (ferritin), B12, D vitamini, sink və qalxanabənzər vəz hormonlarının balansda olması saç sağlamlığı üçün vacibdir. Qidalanma, həyat tərzi və iltihabı azaldan yanaşmalar saç köklərinin yaşlanmasını ləngidir.
Saç köklərini gücləndirmək səbir və elmi yanaşma tələb edən prosesdir. Məqsəd təkcə tökülməni dayandırmaq deyil, mövcud saçların keyfiyyətini artırmaq və passiv kökləri yenidən aktivləşdirməkdir.
Lalə Qüdrətova
Milli.Az





