Menepauza beyin üçün siqnal verir – Hormonlar azaldıqda beyində nə baş verir?

Menopauza yalnız dövrənin bitməsi deyil, beynin kimyasının dəyişdiyi yeni bir dövrdür. Bu mərhələdə hormon səviyyələri düşür və sinir hüceyrələri azalan siqnallara fərqli reaksiya verməyə başlayır. Mütəxəssislər bildirir ki, beyin düzgün həyat tərzi ilə yenidən proqramlana bilər.

Nevroloq Prof. Dr. Derya Uludüz xəbərdarlıq edir: "Hormon tarazlığı, qidalanma, stress idarəsi və aktiv həyat bir yerdə tətbiq olunarsa, beynin qocalma prosesi yavaşladılır."

Estrogen azalanda - yaddaş və diqqət zəifləyir

Estrogen yalnız qadınlıq hormonu deyil, beyində sinir hüceyrələri arasında əlaqəni gücləndirən əsas tənzimləyicidir. Bu hormon yaddaşı, diqqəti və öyrənmə prosesini aktiv saxlayır, serotonin və dopamin istehsalını dəstəkləyir.

Menopozda estrogen azaldıqda:

• Nevron əlaqələri zəifləyir
• Yaddaşda ləngimə, söz tapmaqda çətinlik yaranır
• Diqqəti toplamaq çətinləşir

Nə etməli?
 Həftədə ən az 5 dəfə açıq havada yüngül idman
 Kətan toxumu, nar, soya kimi bitki mənşəli estrogen mənbələri
Sarıkök, zəncəfil, rozmarin - beyin damarlarını qoruyur

Estrogen azalanda serotonin də aşağı düşür, nəticədə:

• Ruh halı tez dəyişir
• Motivasiya azalır
• "Özümü əvvəlki kimi hiss etmirəm" düşüncəsi yaranır

Nə etməli?
 Səhər 20 dəqiqə günəş vannası
 Yumurta, yulaf, banan, qoz - serotonin istehsalını artırır
 Sakit tempdə gəzinti və nəfəs məşqləri - dopamin üçün təbii dəstək

Progesteron beynin təbii sakitləşdiricisidir. Azaldıqda:

Yuxuya getmək çətinləşir
Gecələr tez oyanma baş verir
Stress hormonu kortizol yüksəlir
Beyin gecə toksinləri təmizləyə bilmir - demans riski artır

Nə etməli?
 Hər gün eyni saatda yatmaq
 Yatmazdan əvvəl melisa, lavanda və ya çobanyastığı çayı
 4-7-8 nəfəs texnikası ilə stressin azaldılması
 Şəkər, ağ un və kafeini azaltmaq

Testosteron yalnız kişilərə aid deyil - qadın beyninin enerji mənbəyidir. Azaldıqdaenerji azalır, qərarsızlıq, halsızlıq və motivasiya itkisi olur.

Nə etməli?
 Həftədə bir neçə dəfə yüngül ağırlıq məşqləri
 Proteinli və sinklə zəngin qidalar: ət, balıq, yumurta, badam, mərci, avokado, fıstıq
 Kiçik, real məqsədlər qoymaq - beynin motivasiya mərkəzini aktivləşdirir

Menopozdan sonra beyin "enerji qənaəti" rejiminə keçir, diqqət və öyrənmə yavaşlayır. Bu, tez-tez yaşanan zehni yorğunluq və bulanıqlığın əsas səbəbidir.

Nə etməli?
 Zeytun yağı, balıq, avokado kimi antiinflamatuar qidalar
 Həftədə 150 dəqiqə orta tempdə gəzinti - beyinin qan dövranını artırır

Lalə Qüdrətova
Milli.Az