2024-cü ilin sonu Azərbaycan üçün həqiqət anı oldu - böyük nailiyyətlər, geniş miqyaslı çağırışlar və yeni ambisiyalar dövrü. Bu il milli zəfərin ən parlaq səhifəsi kimi tarixə düşəcək, əyilməz iradənin, strateji yetkinliyin və yeni üfüqlərə can atmanın simvoluna çevriləcək.
Bu sənə Azərbaycanı Şərqlə Qərbi birləşdirən iqtisadi mərkəz kimi mövqeyini daha da gücləndirdi. İnfrastrukturun inkişafına qoyulan sərmayələr hiss olunacaq nəticələr verdi: yenilənmiş dəmir yolları, modernləşdirilmiş limanlar və logistika mərkəzləri ölkəni etibarlı tranzit mərkəzinə çevirdi. Azərbaycan ərazisindən keçən yük karvanları sanki Avropa ilə Asiyanı birləşdirən görünməz telləri simvolizə edir.
Kənd təsərrüfatı dövlət subsidiyaları və müasir texnologiyalarla dəstəklənərək ərzaq təhlükəsizliyinin əsl qalasına çevrildi. Bu sektorda 7%-lik artım təkcə kəmiyyət deyil, həm də keyfiyyət dəyişikliklərindən xəbər verir. Dayanıqlı məhsullar fermerlərin və bütün millətin qürur mənbəyinə çevrildi.
İnnovasiyalar gələcəyin ritmini təyin etdi. Texnoparkların yaradılması və startaplara dəstək IT sektorunu gücləndirərək Azərbaycanı yeni ideyaların laboratoriyasına çevirdi. Burada yaranan texnologiyalar qlobal liderlərlə rəqabət aparmağa hazırdır.
Siyasi yüksəliş ili
Bu il həqiqi demokratiya meydanı oldu. Fevralda keçirilmiş Prezident seçkiləri və sentyabrda baş tutmuş parlament seçkiləri təkcə siyasi konsolidasiyanın deyil, həm də azad edilmiş torpaqların vahid milli məkana tarixi qayıdışının rəmzinə çevrildi. Şuşa, Füzuli, Xankəndi - bu adlar daha itkilərin ağrısı ilə deyil, ümid və zəfərin simvolu kimi səslənir. Bu bölgələrdə keçirilən səsvermə canlı sübut oldu: Azərbaycan yalnız torpaqlarını deyil, həm də dövlətçilik ruhunu bərpa etdi.
"Biz qalib xalqıq" ifadəsi həmrəylik manifesti kimi səsləndi. Müdafiə potensialının artırılması, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi, azərbaycançılıq ideologiyasının möhkəmləndirilməsi - bunlar sadəcə prioritet deyil, onilliklər üçün nəzərdə tutulmuş strategiyadır.
Böyük Qayıdış
2024-cü il insanların doğma torpaqlarına qayıdış ili oldu. Bu, sadəcə məskunlaşma deyil, Qarabağın ikinci nəfəs alması ilə müşayiət olunan tarixi missiyadır. Şuşa yenidən öz sakinlərinin addımlarını eşidir, Cəbrayıl uşaq səsləri ilə çağlayır, Ağdam və Füzuliyə qayıdış gündəmin gerçəyinə çevrilir. Artıq 20 mindən çox insan bərpa edilmiş şəhərlərə köçüb, qarşıda isə daha böyük planlar var: Dövlətin Böyük Qayıdış proqramı çərçivəsində 140 min vətəndaş yeni evlərə sahib olacaq.
Bu addımlar infrastruktur yatırımları olmadan mümkün olmazdı. Yenidənqurma fasiləsiz davam edir: yollar, məktəblər, xəstəxanalar və sənaye obyektləri tikilir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur, xarabalıqlardan gələcəyin innovativ, inkişaf etmiş və müasir bölgələrinə çevrilməkdədir.
Ölkə qlobal səhnədə: uğurlu diplomatiya
Ölkənin diplomatik mövqeyi də diqqətəlayiq idi. Azərbaycanın AŞPA-dakı iştirakını dayandırmaq qərarı ikili standartlara qarşı ciddi bir çağırış oldu. Rəsmi Bakı göstərdi ki, öz maraqlarına hörmətsizliyi və təhqiramiz ritorikanı daha qəbul etməyəcək. Bu, ölkənin müstəqil oyunçu kimi beynəlxalq səhnədə imicini möhkəmləndirən yetkinlik və siyasi cəsarət nümunəsi idi.
Sərhədlərin delimitasiyası: incə şahmat oyunu
2024-cü il Azərbaycan üçün diplomatiyanın şahmat ustasının dəqiq zərbəsi kimi dünya səhnəsində parladığı il oldu. Ermənistanla sərhədlərin delimitasiyasına dair illərdir müzakirə olunan məsələ birdən-birə ədalətin bərpasına aparan aydın bir yola çevrildi. Apreldə tərəflər sərhədin əsas hissələrini razılaşdırdı, artıq may ayında Qazax rayonunun dörd kəndi Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldı.
Uğur vasitəçilər və xarici təzyiqlər olmadan əldə edilmiş müstəqil diplomatiyanın zirvəsi oldu və dünyaya Azərbaycanın qərarlı olduğunu sübut etdi. Bu uğur Ermənistanla sülh müqaviləsinə dair danışıqlar üçün yeni başlanğıc nöqtəsi oldu və təşəbbüsün Bakının əlində olduğunu nümayiş etdirdi.
COP29: Azərbaycanın diplomatik zəfəri olan iqlim sammiti
2024-cü il ekologiyanın Azərbaycanın gündəmində mərkəzi yer tutduğu il oldu. Bakıda keçirilən COP29-a hazırlıq beynəlxalq bir çağırış olmaqla yanaşı, Azərbaycanın dünyaya ekoloji təşəbbüslərdə liderlik etmək qabiliyyətini nümayiş etdirmək imkanı idi.
Biomüxtəlifliyin bərpasına və çirklənmə səviyyəsinin azaldılmasına yatırılan sərmayələr ölkənin ekoloji məsuliyyət nümunəsinə çevrilmək ambisiyalarını əks etdirir. Amma Qarabağın uzunmüddətli işğalının nəticələri hələ də ciddi problemlər olaraq qalır. Talan edilmiş torpaqlar və çirklənmiş ekosistemlər böyük bərpa səyləri tələb edir və Azərbaycan bu çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə hazırdır.
Bakıda keçirilən COP29 iqlim sammiti sadəcə bir tədbir deyil, Azərbaycanın lider notunu verdiyi bir simfoniya oldu. Dünyanın 196 ölkəsindən 72 mindən çox iştirakçı bəşəriyyətin taleyini müzakirə etmək üçün paytaxtda toplandı və bu, ölkə üçün yetkinlik sınağı idi. Nəticə? Sammitin təşkilati səviyyəsi tarixdə ən yaxşılarından biri kimi qəbul edildi.
Karbohidrogen ixracından asılılıq ittihamları fonunda Azərbaycan "yaşıl gündəm"də lider olacağını nümayiş etdirdi. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur layihələri, bərpa olunan enerji və infrastrukturun dekarbonizasiyası planetin gələcəyini qorumaq üçün güclü arqumentlər oldu. Bakı sammiti təkcə ölkənin beynəlxalq mövqeyini möhkəmləndirmədi, həm də onu iqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal mübarizənin əsas oyunçusu kimi təsdiq etdi.
Sosial siyasət: vətəndaş ön planda
2024-cü ildə sosial islahatlar əsas prioritet sahəyə çevrilərək Azərbaycanın vətəndaşların rifahına üstünlük verdiyini göstərdi.
Minimum əmək haqqının 15% artırılması insanlara yalnız sabaha daha böyük inam verməklə kifayətlənmədi, həm də gələcəyə plan qurmaq imkanı yaratdı. Pensiya islahatları ölkənin xeyrinə gücünü əsirgəməyən yaşlı nəsil üçün həqiqi ədalət aktına çevrildi.
Təhsil yeni dövrə qədəm qoydu. Beynəlxalq standartlar, müasir tədris proqramları və xaricdə təhsil imkanlarının genişləndirilməsi Azərbaycanın gəncləri XXI əsrin çağırışlarına hazırladığını təsdiqlədi.
Tibb və sosial proqramlar sosial ədalətin təməlini gücləndirdi. Aztəminatlı ailələrə dəstək və tibbi müəssisələrin modernləşdirilməsi bu çətin dövrdə ehtiyac duyulan inam və qayğı atmosferi yaratdı.
AZAL reysi faciəsi: milləti birləşdirən ağrı
25 dekabr Azərbaycan üçün aydın səma altında ildırım kimi səsləndi. Bakıdan Qroznıya uçan J28243 nömrəli AZAL reysi fəlakətli bir hücumun qurbanı oldu - "Pantsir S1" zenit-raket kompleksindən buraxılan raket təyyarəni Çeçenistanın paytaxtı Qroznıdakı hava limanına yaxınlaşarkən vurdu. Qəhrəman ekipaj təyyarəni Qazaxıstanın Aktau şəhərinə yönəldərək təcili eniş etməyi bacardı, lakin faciə 38 nəfərin, o cümlədən sərnişinlərin həyatını xilas etmək uğrunda son ana qədər mübarizə aparan pilotların həyatına son qoydu.
Faciə Azərbaycanın qarşısında hələ də dayanan çətinlikləri və bu çətinliklərin ölkədən dözüm və birlik tələb etdiyini xatırlatdı. Hadisənin araşdırılması rus xidmətlərinin hərəkətləri ilə bağlı suallar qaldıraraq, iki ölkə arasındakı münasibətlərdə gərginliyi yeni səviyyəyə qaldırdı.
Gələcəyə, yeni qələbələrə doğru
2024-cü il Azərbaycan salnaməsinin sadəcə növbəti səhifəsi deyil, ölkənin yeni bir dövrə qədəm qoyduğunu göstərən bir sübut oldu. "Zəfər" sözü daha dərin məna kəsb edir. Qarabağ - Azərbaycanın ürəyidir və o, yenidən döyünür. Müstəqillik, firavanlıq və həmrəylik - bunlar yalnız şüar deyil, Azərbaycanın xalqı tərəfindən yaradılan bir reallıqdır.
Ölkə qarşısında yeni üfüqlər açılır: modernləşmə, institutların gücləndirilməsi və cəsarətli beynəlxalq layihələr. Lakin əsas olan bir şey qalır - 2024-cü ildə doğulan qürur hissi. Bu il Azərbaycan üçün, inam, əzmkarlıq və xalqın gücü ilə qeyri-mümkünün mümkün olduğunu simvollaşdırdı.
Bu il Azərbaycan üçün güc və dəyişikliklər ili oldu. İqtisadi nailiyyətlər, sosial islahatlar, diplomatik qələbələr və ekoloji təşəbbüslər ölkənin istənilən çətinliyi dəf edə biləcəyini sübut etdi.
2024-cü il həm böyük nailiyyətlərin, həm də çətin sınaqların ili idi. Azərbaycan güclü və müstəqil dövlət kimi dünyada öz yerini daha da möhkəmləndirdi. Uğurlu seçkilər, diplomatik qələbələr, Qazax rayonunun torpaqlarının tarixi qaytarılması və COP29-un uğurlu keçirilməsi inkişafın simvoluna çevrildi. Lakin AZAL reysi faciəsi göstərdi ki, rifaha aparan yol daim çağırışlara hazırlıq tələb edir.
Bu il Azərbaycan üçün bir sübut ili oldu - heç bir maneənin xalqın inamı ilə ilhamlanan liderlərin rəhbərlik etdiyi ölkəni dayandıra bilməyəcəyinin sübutu. Qarşıda yeni üfüqlər, yeni qələbələr və Azərbaycanın öz əlləri ilə yazacağı yeni tarix dayanır.
Azərbaycan yalnız itirdiklərini bərpa etmir, həm də daha güclü, dayanıqlı və müasir bir gələcək qurur. Gələcək 2025-ci il daha dolğun bir il olacağını vəd edir, beynəlxalq əməkdaşlığa, əsas infrastruktur layihələrinin tamamlanmasına və islahatların davam etdirilməsinə diqqət yönəldiləcək.
Azərbaycan öz məqsədinə - regional lider olmaq və digər ölkələr üçün nümunə təşkil etmək yolunda inamla irəliləyir. Bu yol dözüm, inam və firavanlığa can atma əsasında qurulur. Hər bir addım xalqın qürur duyacağı bir gələcəyə töhfədir.
Elçin Alıoğlu
TREND