Qiyamətdə əməl naməsi

15 May 2021 23:55

Allah-Taala Qurani-Kərimin "İsra" surəsinin 13-14-cü ayələrində buyurur:
 
وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا. اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا
 
"Hər bir insanın əməl naməsini onun boynundan asmışıq və Qiyamət günü çıxaracağımız yazını qarşısında açılmış görər. (Qiyamətdə insana deyilər:) Kitabını oxu. Bu gün özünün özünlə hesab aparmağın yetər."
 
Ayədəki "tair" sözü insanın əməlinə işarədir. Çünki əməllər quş tək pərvaz edib sahibinə çatar, hər bir insanın xeyir və şərdən ibarət əməl naməsi onun boynundan asılar.
 
Quranda əməl naməsinə bir neçə dəfə işarə olunmuşdur. O cümlədən:
 
1. "Əməl naməsi hamı üçündür."
 
2. "Həmin namədə bir şey ötürülməmişdir." ("Kəhf", 49.)
 
3. "Günahkarlar ondan qorxar." ("Kəhf", 49.)
 
4. İnsan öz əməl naməsini oxumaqla özünü mühakimə edər. ("İsra", 14.)
 
5. "Nicat tapanların kitabı sağ, Cəhənnəm əhlinin kitabı onların sol əlinə verilər." ("Əl-haqqə", 19.)
 
İmam Sadiq (ə) buyurur: "İnsan əməl naməsində öz əməllərini o qədər aydın görər ki, sanki uyğun əməllər həmin saat baş vermişdir." ("Təfsiri-Nurus-Səqəleyn".)
 
Fəxr Razi deyir: "İnsanın əməlləri onun ruhuna təsir göstərir. Oxumaq dedikdə, dərk etmək başa düşülür." ("Təfsiri-Kəbir".)
 
"Əl-Mizan" təfsirində qeyd edilir ki, "kitab" dedikdə, əməllərin özü nəzərdə tutulur.
 
Bir çox rəvayətlərdə tövsiyə olunur ki, insan Qiyamətdən öncə özü ilə hesab çəksin. ("Biharul-ənvar", c.70, səh.73.)
 
Bu sayaq hesab insanı oyadır və qəflətdən uzaqlığı göstərir.
 
Hədisdə deyilir: Hər kəs dünyada özü ilə hesab çəksə, axirət hesabı asan olar. Elə bu dünyada həyat kitabımızı, əməl naməmizi oxumalıyıq ki, zəif nöqtələri aradan qaldıraq, pisliklərə tövbə edib, yaxşı əməllərimizi artıraq. (Bir ata öz övladından hər gün əməllərini qeyd etməsini istədi. Oğul bir gün bu işi görsə də, ikinci gün çətinlik çəkdi və atasından üzr istədi. Atası dedi: "Əziz övladım! Bütün əməllər bu sayaq yazılır. Əlbəttə ki, Qiyamətdə bütün əməllər açılar və öz əməlindən peşman olarsan." ("Təfsiri-Kəşful-Əsrar".)

Milli.Az