Autizm zamanı beyində nitqlə bağlı qüsurlar araşdırılıb

21 Fevral 2021 19:40

Beynin qabığının işi ilə əlaqəli, autizm xəstəliyi zamanı danışma pozğuntusunun səbəbləri, dünyada ilk dəfə Moskva Dövlət Psixoloji və Pedaqoji Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən aşkar edilmişdir. Tədqiqat müəlliflərinin izah etdiyi kimi, əldə edilən məlumatlar, autizm xəstəliklərin mexanikasının anlayışını ciddi şəkildə dəyişdirir və yeni reabilitasiya yanaşmaları üçün əsas yaradır.

Milli.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, autizm pozuntuları demək olar ki, həmişə nitqin inkişafındakı ləngimə ilə əlaqələndirilir, lakin alimlərin bildirdiyi kimi bu, ünsiyyətin mümkünsüzlüyü demək deyil. Danışıq qabiliyyətinin heç vaxt formalaşmadığı ağır hallarda belə, uşaqlara vizual ünsiyyət metodlarından - yazı, jest və ya xüsusi piktoqramlardan istifadə etmək öyrədilə bilər. Alimlər qeyd edirlər ki, autizm pozuntusu zamanı danışma gecikməsinin əsas səbəbi, böyüklərlə ünsiyyətin pozulması səbəbindən hesab olunur. Bununla birlikdə, ilk dəfə universitet mütəxəssisləri tərəfindən verilən yeni araşdırma, nitqin inkişafına mane olan mühüm neyrofizioloji amil - sol yarımkürənin eşitmə qabığının işindəki gecikmələri aşkar etdi.

Alimlərin qeyd edtdiyi kimi, sol beyin qabığı, sağdan fərqli olaraq mürəkkəb səs stimullarının xüsusiyyətlərini emal edir. Mütəxəssis qeyd edir ki, vizual məlumat statikdir və nitq daim dəyişir, buna görə məlumatın eşitmə kanalı, son dərəcə yüksək işləmə sürəti tələb edir. Eşidilən sözün beyin tərəfindən tanınması üçün, eşitmə qabığı sözün hər akustik elementini eşidildiyi müddətdə hazır şəklə salmağı bacarmalıdır. Tədqiqatçılar ümid edirlər ki, hazırlanmış metodologiya, nitq çətinliyi autizm pozuntularının sosial xüsusiyyətləri ilə əlaqəli olmayan uşaqları müəyyənləşdirməyə imkan verəcək. Bu çətinliklər ilk növbədə eşitmə qabığında məlumatların emal edilməsinin pozulması səbəbindən yarana bilər. Gələcəkdə bu, yeni reabilitasiya yanaşmalarının inkişafına kömək edəcək.

Milli.Az