Jeff Bezos, Amazon'un qurucusu və icraçı direktoru 1999-cu ildə bir chat proqramında "İnsanların onlayn olaraq internetdə ala biləcəkləri hər şeyi tapmaq və kəşf etmək üçün gələbiləcəkləri bir yer qurmaq istəyirik" demişdi.
Jeff Bezos, fiziki mağazaların ən azı iki əsas xüsusiyyətdən birini təmin edəcəyi təqdirdə yaşaya biləcəyini proqnozlaşdırmışdı: əyləncə dəyəri və dərhal rahatlıq.
Amazonun qurucusu 1999-cu ildə "internetə bağlı bir çox kiçik şeyin olacağına böyük inamım var. Bir növ şəbəkəli çox şey olacaq" demişdi.
Bezos, bundan 20 il əvvəl rəqəmsal reklam sayəsində markaların reklamlarını doğru auditoriyaya yönəldə biləcəyini və reklamları müştərilər üçün daha mənalı edə biləcəyini söyləmişdi.
20 il əvvəl, Amazon, inkişaf edən elektron ticarət bazarına rəhbərlik edən beş illik bir müəssisə idi. O dövrdə Amazon, işlərini kitablardan kənarda daha da genişləndirməyə başlamışdı və şirkətin qurucusu Jeff Bezos, Amazon'u insanların hər şeyi ala biləcəyi bir bazara çevirmək niyyətində idi. Əlbəttə ki, belə bir nəhəng bir şirkət qurmaq üçün son dərəcə güclü uzaqgörənlik qabiliyyəti və gələcəyi yaxşı oxumaq lazımdır. Jeff Bezos da eyni qabiliyyətə sahib idi. Çünki 20 il əvvəl gələcəyə dair bəzi proqnozlar verdi və bu proqnozlar reallaşdı. Business Insider-in məqaləsinə görə, Amazon-un qurucusu və dünyanın ən zəngin insanlarından biri olan Jeff Bezos 1999-cu ildə səkkiz doğru qiymətləndirmə aparıb:
Amazon = İnsanların hər şeyi ala biləcəyi bir bazar yeridir
Milli.Az facemark.az-a istinadən bildirir ki, Jeff Bezos, 1999-cu ildə bir söhbət proqramında "insanların onlayn olaraq internetdə ala biləcəkləri hər şeyi tapmaq və kəşf etmək üçün gələbiləcəkləri bir yer qurmaq istəyirik" demişdi. İllər keçdikcə Bezosun bu proqnozu reallaşdı. NPR və Marist şirkətləri tərəfindən aparılan bir 2018-ci il araşdırmasına görə, onlayn alış-veriş edən insanlar tez-tez Amazon-dan alış-verişə başlayırlar.
Ticarət mərkəzlərinin yox olması
1999-cu ildə Bezos, "Ticarət mərkəzləri tarixdir" xüsusilə son illəri nəzərə alsaq deyə bilərik ki, Amazon-un qurucusu bu məsələdə də haqlı oldu əsaslandırdı. ABŞ-da pərakəndə satış sektorunun dağılması səbəbiylə son bir neçə ildə ticarət mərkəzlərindəki minlərlə mağaza bağlandı və hələ də bağlanır. İsveçrədə fəaliyyət göstərən Credit Suisse maliyyə xidmətləri şirkətinin 2017-ci ildəki hesabatına görə, 2022-ci ilə qədər ticarət mərkəzlərinin 20% -dən 25%-ə qədərinin bağlanması gözlənilir.
Fiziki mağazaların yaşaması üçün lazımi iki element
Bezos, fiziki mağazaların yalnız iki əsas xüsusiyyətdən ən az birini təmin etdiyi təqdirdə yaşaya biləcəyini proqnozlaşdırmışdı: əyləncə dəyəri və dərhal rahatlıq. Həmin illərdə Amerikanın "Wired" jurnalına verdiyi açıqlamada Bezos əyləncənin dəyərinin kinoteatrlar kimi yerlərin niyə itirilməyəcəyinə cavab olduğunu söylədi.
İndiki vaxtda bir çox ticarət mərkəzləri və pərakəndə satış şirkətləri, müştəriləri fiziki mağazalara cəlb etmək üçün yüksək texnoloji təcrübə təqdim edərək Bezosun diqqət çəkdiyi iki ünsürdən birini təmin etməyə çalışırlar. Bu vaxt Bezos Amazon üçün bu ani rahatlığı təmin etmək istədi, buna görə ABŞ-ın ən böyük supermarket şəbəkələrindən biri olan Whole Foods-ı satın aldı və Amazon Go kimi fiziki pərakəndə mağazalarını sınamağa başladı.
Əşyaların İnterneti
1999-cu ildə Amazon-un qurucusu dedi: "internetə bağlı çox sayda kiçik şeyin olacağına inanıram. Bir növ şəbəkə ilə əlaqəli bir çox şey olacaq". Göründüyü kimi, 20 il əvvəl əşyalar internetini proqnozlaşdırmışdı. Hal-hazırda Amazon Echo dinamikləri, fişlər, saatlar, mikrodalğalı sobalar və ev təhlükəsizlik sistemləri kimi Alexa ilə təchiz edilmiş ağıllı ev cihazlarını satışa çıxarır.
Amazon kitab biznesinin kənarına çıxması
1999-cu ildə Amazon və Barnes & Noble kitab satışında birbaşa rəqib kimi göstərildi. O vaxt Jeff Bezos Wired jurnalına bir açıqlama verdi:
"Bəhsə girərəm ki, bundan bir il sonra bizi birbaşa rəqib kimi görməyəcəklər. Aydındır ki, bu gün görürlər, amma biz fərqli yollardayıq. Elektron ticarətin gələcəyini qurmağa çalışırıq və onlar yalnız ərazilərini müdafiə edirlər".
Jeff Bezosun bu ifadəsində söylədiyi kimi, illər ərzində Barnes & Noble ümumilikdə bir kitab mağazası olaraq qaldı və Amazon üçün isə kitablar daim artan bazarda saysız məhsul növlərindən birinə çevrildi. Bununla birlikdə, elektron oxuyucuların ilk günlərində iki marka birbaşa rəqib olaraq görüldü, amma Amazon'un Kindle-ı, Barnes & Noble's Nook'unu açıq bir fərqlə geridə qoydu.
Rəqəmsal Reklam
Jeff Bezosun 1999-cu ildəki diqqətəlayiq qiymətləndirmələrindən biri bu idi:
"Reklam da internetdə çox etibarlı bir modeldir. Reklamlarını daha yaxşı hədəfə alaraq, müştərilər üçün daha mənalı edə bilərlər. Televiziyada bunu etmək çətindir. "
Hər-hansı bir internet istifadəçisinin axtarış və alış-veriş tarixindən istifadə edərək yaradılan fərdiləşdirilmiş reklamlar indi adi haldır və çox yayılıb. Televiziyaya baxma vaxtı daim azaldığına görə, rəqəmsal reklamlara daha çox pul xərclənir. 2018-ci ilin sonunda Amazon, Google və Facebook-dan sonra ABŞ-da üçüncü ən böyük rəqəmsal reklamverici olmaq yolunda idi.
Kompüterlərin açılış vaxtı
1999-cu ildə bir neçə müsahibəsində Jeff Bezos kompüterini açmaq üçün çox gözlədiyindən şikayətləndi və dedi:
"Kompüterinizin işə başlaması üçün iki dəqiqə gözləməkdən daha əsəbi bir şey yoxdur... İki dəqiqə gözlədikdə nə edəcəyimi unutdum. Buna görə çox vacib bir texnologiya olduğunu düşünürəm. İnsanlar bunun üzərində işləyirlər. Bu, bir vaxt olacaq".
Charlie Rose-a verdiyi müsahibədə Bezos, kompüterlərin tezliklə "dərhal hazır" adlandırdığı özəlliklərlə təchiz olunacağını dedi. Nəticədə indi ovucumuzda smartfonlar və noutbuklar çox tez açılır və hər istifadədən sonra bağlanmağa ehtiyac yoxdur. Beləliklə, Bezos bu barədə yaxşı bir təxmin etdi.
Jeff Bezosun 2020-ci illə bağlı proqnozu
1999-cu ildə Wired jurnalı Amazon CEO-nun 2020-ci illə bağlı proqnozunu belə ümumiləşdirdi:
"Mağazada satın alınan məhsulların böyük hissəsini (əsas ərzaq məhsulları, kağız məhsulları, təmizləyici materiallar və sair) elektron şəkildə sifariş verəcəksiniz. "
"Çox böyük bir hissəsi" ifadəsi bir qədər şişirtmə olsa da, onlayn alış-verişin getdikcə artması danılmazdır. Amazon xüsusilə abunəliklər Alexa vasitəsilə "səsli alış-veriş" və Prime Pantry bu kimi məhsulların sıralanmasını asanlaşdırmaq təklifləri ilə bir çox insanın gündəlik zəruri mallar və məişət məhsulları almaq üçün ən çox sevdiyi bir alış-veriş nöqtəsinə çevrilib.
Milli.Az