Müsnəd - hədis kitablarının bir növüdür. Ərəb dilindən tərcüməsi "əsaslanmış, isnad edilmiş", yaxud "sənədinə əsasən toplanmış" mənalarını verir. Eyni bir ravi tərəfindən rəvayət edilmiş hədislərin toplumuna müsnəd deyilir. Bəzi kiçik həcmli müsnədlərdə yalnız bir və ya bir neçə səhabənin rəvayət etdiyi hədislər cəmlənir. Lakin elə irıhəcmli müsnədlər də var ki, orada yüzlərlə səhabənin rəvayəti müəyyən ardıcıllıqla sıralanır. Müsnədlərdə hədislərin sıralanma prinsipi sənədə əsaslanır. Yəni sənəd zəncirində Peyğəmbərdən sonra duran ilk ravinin rəvayət etdiyi hədislər bitdikdən sonra başqa ravinin hədislərinə keçirlər. Ravilərin adı ya əlifba sırasına, ya da fəzilət dərəcəsinə əsasən düzülür.
Milli.Az islam.az-a istinadən bildirir ki, İslam tarixi boyunca "Müsnəd" adı altında çoxlu kitab tərtib edilib. İlk müsnəd müəllifi Əbu Davud Süleyman ibn Davud Təyalisi (vəf. miladi 819-cu il) sayılır. Hümeydi, Əbu Yəla Mosuli, İshaq ibn Rahiveyh, Əbu Şeybə, Bəzzar, Təbərani, İmam Şafii və başqa alimlər müsnədlər tərtib etmişlər. Ən məşhur müsnəd hənbəli məzhəbinin banisi İmam Əhməd ibn Hənbəl tərəfindən qələmə alınıb. 30 mindən artıq hədisin toplandığı bu kitabda əvvəlcə raşidi xəlifələrin, sonra isə ən məşhur səhabələrin rəvayətləri verilib. Bundan sonra ravilər məkkəli, mədinəli, şamlı, kufəli, bəsrəli olmaq üzrə qruplar şəklində təqdim ediliblər.
Milli.Az