Astronomiya elmi çərçivəsində aparılan son araşdırmalara görə, dünya düz bir geometrik quruluşa malikdir. Hətta aparılan ölçü işlərinin həssas olduğunu və xətaya yol verilmədiyini söyləmək olar. Yer kürəsinin düz olması ilə bağlı iddialar onun quruluşu ilə bağlı qoyulan sualların yanlışlığından irəli gəlir. Yəni Yer kürəsinin düz olduğunu deyərkən anlaşılmayan bir şey qalır: biz nəyi nəzərdə tuturuq?
Milli.Az dünyanın yuvarlaq, yoxsa düz olması ilə bağlı ortaya çıxan sualların sadə izahda cavablarını təqdim edir.
Dünyanın geometrik quruluşundan bəhs edərkən üç fərqli durumdan danışa bilərik: qapalı, açıq və düz. Qapalı dünya modeli kürəvi bir geometriya ilə, açıq bir geometriya isə yəhər şəklində ifadə edilir. Düz dünya dediyimiz zaman isə bildiyimiz masa kimi müstəvi bir formadan bəhs edirik: aşağıda verilmiş fotodakı kimi.
Lakin bütün bu müxtəliflik ciddi bir yanlış anlaşılmaya gətirib çıxarır. Məsələn, qapalı bir geometriyanı ifadə etmək üçün bir kürə metaforundan istifadə edirik. Qapalı dünya modelində hansı tərəfə gedirsiz-gedin, başladığınız nöqtəyə geri qayıdarsınız. Eynilə bir kürənin səthində etdiyiniz hərəkət kimi. Əgər dünya üzərində dümdüz irəliləsəniz, başladığınız nöqtəyə geri qayıdarsınız. Lakin bu hərəkət səth üzərində icra edilir. Dünyanın mərkəzinə doğru getdiyinizdə başladığınız yerə qayıda bilməzsiniz. Dünyada isə bu durum fərqlidir. Çünki istənilən bir tərəfə getmək seçiminiz var.
Qapalı bir geometriyadan danışsaydıq, hansı tərəfə gedirsək-gedək, dünyada başladığımız nöqtəyə geri qayıdacaqdıq. Buna görə də "qapalı" kəliməsi olduqca yerində işlədilən sözdür. Və əslində bir-birinə paralel hərəkətə başlayan iki şüanın bir nöqtədə birləşə bilməsi ehtimalını ifadə edir. Eynilə, meridianlarda olduğu kimi.
Düz bir geometriyada, yəni aparılan ölçü işlərinə görə dünyanın hazırkı geometriyasında bir-birinə parallel hərəkətə başlayan şüaların sonsuza qədər bir-birinə toxunmadan irəliləməsi var. daha bəsit bir ifadə ilə desək, dümdüz getməyə çalışdığımızda germəkdən dümdüz gedərik. Dünya bizi bir tərəfə getməyə zorlamaz. Çünki hərəkətimiz dünyanın geometriyasını təqib etmək məcburiyyətindədir.
Yəni dünyanın düz bir geometriyaya sahib olması gündəlik həyatda alışdığımız bir vəziyyətdir. İki nöqtə arasındakı məsafəni rahatlıqla dümdüz gedə bilərsiniz. Tam olaraq dünya belə hərəkət etməyimizə şərait yaradan bir geometrioyaya sahibdir. Digər vəziyyətlərdə isə bu, mümkün olmayacaqdı. (publika.az)
Milli.Az