Davamlı dəyişən nizama və tarazlıqlara ayaq uyduran valideynlər olmaq indiki vaxtda çətin kimi görünsə də ana və ataların şüurlu hərəkət edərək bunu bacarmaları çox asandir...
0-6 yaş: Kral-kraliça...
0-6 yaş arası olan ilk mərhələdə uşağa bir şahzadə kimi davranın. Uşağınıza bol-bol maraq, sevgi və şəfqət göstərin. 0-6 yaş arasındakı uşaq çox maraqdan eyforiyaya qapılmaz. Əlinizdən gələni edin, amma uşağınıza həmişə sevgi göstərin. Uşağınızı üzməyin. Uşağa müdaxilə etməyi azaltmanız da əhəmiyyət daşıyır. Yəni, bu yaşdakı uşaqları idarə etmək çətindir; davamlı suallar soruşarlar, bir yerlərə çıxarlar...bir yerdə dayayanmazlar...
Milli.Az saglamheyat.com-a istinadən bildirir ki, valideynlər davamlı; 'Bunu etmə, bunu etmə, o sənin üçün deyil' dediklərində, davamlı 'Xeyr' demiş olarlar. O zaman uşaq aqressiv olmağa başlayır. Uşağa sıxlıqla 'Xeyr' deyilirse davakarlasar çünki uşaq, 'xeyiri qəbul edəcək bir sistemə sahib deyil. 'Xeyir'i deməyi mümkün olduğunca azaldın. Onun istəklərinə tabe olmağa çalışın.
Əlbəttə, uşağın çoxu istəyini yerinə gətirə bilməzsiniz, hər istəyini yerinə yetirməniz qeyri-mümkündür, maliyyə vəziyyətiniz mane ola bilər, istədiyi şey özü üçün etibarlı olmaya bilər. Əgər bir istəyini qarşılaya bilmirsizsə, bunu ona müəyyən etməyin. Mümkün olduqca, bunu uşağa göstərməkdə və bunun bir arzuya çevrilməsini qarşısını almağa çalışın.
Yetkinlər olaraq bizlər belə özümüzə xeyir deməkdə çətinlik çəkər. Bir mağazaya girdiyinizdə, gözəl bir şey bəyənərsiniz. Bunu tez-tez yaşayarıq. Uşağınızı marketə apardığınızda, böyük bir oyuncaq görər, heyran olmub və onu istəyər. Bahalı olduğu, ala bilməyəcəyniz mövzusunda onu razı etməyə çalışarsınız. Biz böyüklər belə bunu başa düşməkdə çətinlik çəkiriksə, uşağın anlaması da çətindir. Mümkün olduğunca uşağa 'Xeyr' deməməyə çalışın.
6-12 yaş: O bir şahzadədir
Birlikdə bir şeylər etdikdə təbii olaraq sizi təqlid etdiyini görəcəksiniz. Uşaqlar təbiətləri gərəyi təqlid edərlər. Bir-birlərinə qışqıran valideynlər görsələr, uşağınızın da sizə qışqırmağa başladığını görəcəksiniz. Ona, "qışqırma, sən kiçiksən! 'deyə bilməzsiniz, çünki o yalnız təqib edir, sizi izləyir. Söylədiklərinizi 6-12 dinləməz, yalnız görünəni təqlid edər.
12 yaş sonrası: Artıq o bir yoldaşdır!
12 yaş sonrası uşağa bir yoldaş kimi davranın. 12 yaşından sonra, uşaq yalnız bir yoldaşdır, yəni bərabərsiniz. Həqiqətən, həyatın hər mərhələsində uşaq ilə bərabərsiniz. Və hər zaman sevginin yanında hörmət da eşitməlidir, çünki hörmət edilən uşaqlar möhtəşəm yetkinlərə çevrilərlər. 12 yaşından sonra, ünsiyyəti dəyişdirməlisiniz, əmryanə danışıqlar sona çatmali tövsiyələrə çevrilməlidir.
Valideynlərin, uşağın yerində suallar soruşma bacarığı əldə etməsini, düşünməsinə, qərar verməsinə kömək etmələri çox faydalı olacaq. 12 yaşından sonra, uşağın sizə 'Xeyr' deme vərdişi əldə etməsi də mümkündür. Sizin dediklərinizi tam əksini ifadəyə və ya etmə meyli göstərmələri də ola bilər. Onlara, 'Evə erkən gəl' dediyinizdə, gec gələ bilər. Bir kursa getməsini tövsiyə etdiyinizdə rədd edə bilər.
Uşaqlar ümumiyyətlə bu 'Xeyr' mərhələsindən keçirlər. Bu uşağın şəxsiyyət meydana gəlməsinin təbii bir mərhələsidir, çünki uşağın özünü sübut etməyə ehtiyacı vardır. Bu mərhələdə kim olduğunu kəşf etməyə çalışır. "Mən kiməm, şəxsiyyətim nədir?' deyir. Çünki özünü artıq birinin qızı ya da oğlu kimi görmür. Özünü valideynlərindən ayrı tutmağa çalışır və öz şəxsiyyətini axtarar. Bu müddətdə, etdiyiniz ən məntiqli təklifləri belə rədd edə bilər.
Sevgi daim yaxşılaşdırır!
Valideynlik öyrənilməsi çətin sənətlərdən biridir, çünki həm ağla həm də ürəyə əsaslanır. Əldə etdiyimiz çoxu bacarıqları daha çətindir. Həyat şərtləri üzündən uşaqlarınıza bu təkliflərin heç birini verə bilmədinizsə, özünüzü ümidsiz ya da günahkar hiss etmənizi istəmirəm. Sevgi həyatın hər mərhələsində yaxşılaşdırır. Heç bir şey üçün heç vaxt gec deyil. Uşağınız 65 yaş olsa belə və siz 90 yaşınıza gəlmiş olsanız da, yenə də uşağınızı sevə bilər və yaxşılaşdıra bilərsiz. Sevgi hər zaman uşaqların özünü yaxşı hiss etməsinin bir səbəbdir.
Milli.Az