Şıltağın yumşaldılması, yaxud eqoistlə necə davranmalı?

23 Avqust 2013 18:27
Özlərini ağıllı sayan eqoistlər həyatlarında nəsə alınmayanda başqalarını günahlandırırlar
Bəzi insanlar başqalarından diqqət və qayğı tələb etsələr də, özləri heç kimə yaxşılıq etmək istəmir, öz maraqlarına görə yaxınlarını belə qurban verirlər. Psixoloqlar bildirirlər ki, belə insanlar eqoist olur və onlarla həyat olduqca dözülməzdir.

Psixoloq İnarə Hacıyevanın sözlərinə görə, eqoist insanlar birinci növbədə özlərini düşünürlər, sonra isə ətrafındakıları: "İfrat dərəcədə eqoist olanlar isə başqalarını heç düşünmür, onlar yalnız özləri üçün yaşayır və öz rahatlıqları üçün çalışırlar. Lakin eqoist insanların əksi olaraq elə insanlar da var ki, özlərindən başqa hamını düşünürlər. Bu da pis haldır. Əslində insan özünü də düşünməli, başqalarını da nəzərə almalıdır. Öz maraqlarına başqalarını qurban verməməlidir. Lakin özünü heç düşünməmək, başqaları üçün yaşamaq da düzgün mövqe deyil".

İ.Hacıyeva bildirib ki, eqoistlər başqaları üçün heç nə etməsə də, onlardan diqqət və qayğı gözləyirlər: "Onlar düşünürlər ki, ətrafındakı adamlar onun üçün nəsə etməlidirlər. O isə heç kimə heç nə etməməlidir. Elə bu cür düşünməsi də başqaları tərəfindən pis qəbul olunur".

Eqoistlər üçün öz rahatlığı başqalarının rahatlığından daha önəmlidir. Hətta bu cür insanlar öz mənafelərinə görə başqalarını aldada bilərlər. Onlar digərlərini manipulyasiya edərək öz xeyri üçün istifadə etməyi də sevirlər. "Adətən eqoistlərin yaxınları əziyyət çəkir, daim psixoloji təsirə məruz qalırlar. Bu səbəbdən də eqoist insanlardan bacardıqca uzaq durmaq məsləhətdir".

Eqoist insanlar özünü hədsiz sevməsi və özünə çox önəm verməsi ilə yanaşı, xəsis, qürurlu, yalançı və qəddar olurlar. Əksər hallarda eqoizm ərköyün böyüyən uşaqlarda özünü göstərir. Belə ki, valideynlər bəzən övladlarını çox sevdikləri üçün onların istəkləri qarşısında aciz qalır və hər tələblərini yerinə yetirirlər. Bu da uşaqlarda eqoizmin formalaşmasına gətirib çıxarır. Uşaq böyüdükcə də düşünür ki, onun hər istəyi mütləq yerinə yetirilməlidir. Ona "bu pisdir", "bunu etmək olmaz", "bunu sənə ala bilmərik" kimi şeylər izah olunmayıb. Bu səbəbdən də o, başqalarını düşünməyi sadəcə öyrənməyib. Nəticədə valideynin düzgün tərbiyə verməməsi və uşağın sözü ilə oturub-durması uşaqda eqoizmin inkişafına səbəb olur.

Eqoistlər bir qayda olaraq özlərini ağıllı sayır və onların həyatında nəsə alınmayanda başqalarını günahlandırırlar. Psixoloqun dediyinə görə, belə insanlar özləri günahkar olduqda, nəsə səhv etdikdə belə bunu görmür və günahı başqalarında axtarırlar. Onlara nəyisə səhv etdiklərini başa salmaq olduqca çətindir. "Bir çox halda isə mümkün olmur. Ona görə ki, eqoist ancaq özünü sevir və özünü bəyənir. Başqaları isə onu maraqlandırmır. O, həm də yaxınlarından daim narazı olur. Ona kimsə çox yaxşılıq etsə belə bunu dəyərləndirə bilmir. Eqoistlər həqiqətən sevməyi və özünü fəda etməyi bacarmırlar. Onlarla birgə həyat dözülməz olur. Belə ki, eqoist kiminsə qayğısına qaldıqda belə öz mənafeyi üçün bunu edir. Eqoistlərə öz uşaqları belə lazım olmur. Onlara elə gəlir ki, uşaqlar ağır yükdür və ona rahat yaşamağa imkan vermirlər. Onlar uşaqların onlara mane olduğunu düşünür və özlərini bədbəxt hiss edirlər. Ona görə ki, eqoist adamlar uşaqlarını belə düşünmək və onların qayğısına qalmaq istəmirlər. Belə adamlar yalnız onların qayğısına qala bilən adamlarla olmaq istəyir, ya da ki, tək qalmağı üstün tuturlar".

Müsahibimiz bildirib ki, eqoizm mənfi xüsusiyyətdir və bununla mübarizə aparmaq vacibdir: "Çünki eqoizm tez və ya gec insanları bezdirir. Yaxınları belə eqoist insanla bacarmayıb ondan inciyib uzaqlaşırlar. Bəziləri yanlış olaraq düşünür ki, eqoizm yaxşı xüsusiyyətdir və insan özü üçün çalışmalı, digərlərini isə sadəcə istifadə etməlidir. Lakin bu cür düşünən və hərəkət edən adamlar özlərinə çoxlu düşmən qazanırlar. Əsl dostları olmur. Axırda belə insanlar tək qalır. Onlarla vaxt keçirmək maraqsızdır, insanlar daim onlardan narazıdır. Bir qayda olaraq eqoist insanlar dost-tanışlarını tez-tez dəyişirlər. Yeni tanışlarından da bacardığı qədər faydalanır, onlar bezənə qədər onları istifadə edirlər. Eqoist insanlar bu cür xasiyyətinə görə, var-dövlətə, yaxşı vəzifəyə sahib ola bilsələr də, həyatdan məmnun ola bilmir və özlərini bədbəxt hiss edirlər. Bu həm onların neqativ şeylər barədə fikirləşdikləri, həm də sevə bilmədikləri üçün baş verir. Onlar heç kim üçün heç nə etmək istəmir, nəticədə də başqaları tərəfindən də sevilmirlər. Eqoist insanlar üçün başqaları vacib olmur. Başqa insanların aqibəti onları maraqlandırmır. Onlar hətta doğmalarına qarşı da soyuq olur, birinci növbədə özünü, sonra isə onları düşünürlər".

Eqoist üçün yalnız bir insan mövcuddur - özü. Onun bütün xəyalları və fikirləri özü ilə bağlıdır. Ona xəyallarına kimisə buraxmaq çox çətindir. Özünü məcbur etsə belə, kimin üçünsə özünü qurban verə, kimə görəsə həyatını dəyişə bilməz. Bu səbəbdən də psixoloq məsləhət görür ki, eqoizmlə mübarizə üçün ən sadə yol özü ilə yanaşı ikinci adam haqqında da düşünməyə başlamaqdır. Bunu etməklə eqoist düşüncə tərzini dəyişir. Artıq onun fikirlərində başqa bir insan da var. O, özünü düşündüyü anda həmin adamı da düşünür. Onun üçün də çalışır. Bu yolla eqoist başqalarını da düşünməyə başlayacaq və eqoizmi normal həddə qədər endirə biləcək.

Ekspress.az