İtmiş sivilizasiya çox inkişaf etmiş və sosial baxımdan çox mürəkkəb idi. Arxeoloqlar dünyada ən qədim hesab edilən, daş dövrünə aid itmiş bir sivilizasiyanın sirrini açıb. Araşdırmalar zamanı Türkiyənin cənub-şərqində əvvəllər bilinməyən 20 məkan tapılıb.
Milli.Az xəbər verir ki, bu barədə "The Independent" nəşri məlumat yayıb.
Bildirilib ki, təxminən 11 500 il əvvəl yaşamış bu itmiş sivilizasiya, ehtimal ki, dünyada ilk dəfə monumental memarlıq, mürəkkəb heykəltəraşlıq və daş işləmə texnologiyalarını inkişaf etdirən sivilizasiya olub. Alimlərin sözlərinə görə, bu insanlar, iri yaşayış məskənlərinin yaranması ilə yanaşı, insan mədəniyyətini ilk dəfə gətirmişlər.
Alimlər 30-a yaxın yaşayış yeri tapmayı bacarıblar. Arxeoloqlar bu regionda hələ də ən azı 30 fərqli yaşayış yerinin aşkar ediləcəyini gözləyirlər.
Nəşrdə qeyd edilir ki, artıq turistlər bir neçə araşdırılan məkana baş çəkə bilərlər, bunlardan bəziləri 1990-cı illərdə açılıb, lakin o vaxt alimlər böyük və əvvəllər bilinməyən qədim bir sivilizasiyanın izlərini tapdıqlarını başa düşməyiblər.
Alimlərin sözlərinə görə, tapılmış bu sivilizasiya, Qədim Misirdən iki dəfə, Klassik Yunanıstandan isə təxminən beş dəfə qədimdir. Bu insanlar, qayalarda oyulmuş yeraltı kubik otaqlar və böyük rituallıq zalları ilə mürəkkəb memarlıq qurmuşdular.
Qazıntılar zamanı 2,45 metr hündürlüyündə bir heykəl aşkar edilib ki, bu da həmin qədim sivilizasiyanın insanları tərəfindən ya hörmət, ya da ibadət obyekti kimi istifadə edilə bilərdi. Həmçinin, leopar, krokodil formasına bənzər varlıqlar, ilanlar, nəhəng mal-qara, vəhşi donuzlar, qartallar, quşlar, vəhşi keçilər, qurbağalar və yaxud əqrəblərin təsvirləri də tapılıb.
Bundan başqa, arxeoloqlar qazılmış məskənlərdə bəzi otaqlarda çox sayda insan başı tapıblar. Alimlər bunu bəlkə də, bəzi ənənələrin mövcud olmasına işarə edə biləcəyini ehtimal edirlər.
Alimlərin sözlərinə görə, hazırda "Taş Tepeler" mədəniyyəti olaraq tanınan bu sivilizasiya həm də məhsuldarlıq üzərində qurulmuş bir inanc sisteminə malik olub. Arxeoloqlar bir neçə yerdə kişi və qadınları təhrikedici pozalarda təsvir edən çox böyük heykəllər aşkar ediblər.
Bundan əlavə, məlum olub ki, bu sivilizasiya sosial baxımdan çox mürəkkəb və inkişaf etmişdi. Alimlər, bu məskəndən olan qədim insanların çox erkən ideoqrafik yazı formasını inkişaf etdirdiklərini ehtimal edirlər.
Kənan
Milli.Az