Stress dövrlərində bir çoxumuz təsəlli tapmaq üçün yeməyə üz tuturuq. Lakin əsəblərin gərgin işlədiyi bu dövrlərdə bütün qidalar bərabər dərəcədə faydalı olmur.
Stress zamanı hansı qidalardan qəti şəkildə uzaq durmaq lazımdır ki, vəziyyət daha da pisləşməsin?
Milli.Az xəbər verir ki, aşağıda bununla bağlı məlumatları oxuya bilərsiniz.
Stress zamanı yeyilməməsi lazım olan qidalar
Bəzi qidalar nəinki kömək etmir, əksinə emosional və fiziki vəziyyəti daha da ağırlaşdıra bilər. Dietoloqlar və psixoloqlar stress dövrlərində bəzi qidaların qəbulunun məhdudlaşdırılmasını və ya tamamilə dayandırılmasını tövsiyə edirlər.
"Sürətli" karbohidratlar və artıq şəkər
Konfetlər, şirniyyatlar, şirin bişmiş məmulatlar, qazlı içkilər, əlavə şəkərli şirələr - bu məhsullar qanda qlükoza səviyyəsinin kəskin artmasına səbəb olur. Bu da qısa müddətli məmnunluq və ya "enerji partlayışı" hissi yaradır, lakin tezliklə sərt bir eniş baş verir. Belə "şəkər dalğalanmaları" isə yorğunluq, əsəbilik, təşviş və əhval dəyişikliklərini gücləndirə bilər ki, bu da stress zamanı son dərəcə arzuolunmazdır. Üstəlik, artıq şəkər istehlakı orqanizmdə iltihab proseslərini gücləndirə və ümumi sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər.
Həddindən artıq kafein qəbulu
Kofe, sərt çay, enerji içkiləri - kafein mərkəzi sinir sisteminin stimullaşdırıcısıdır. Kiçik dozada diqqəti toplamağa kömək edə bilər, lakin stress zamanı bədən artıq yüksək oyanıqlıq vəziyyətində olur. Artıq kafein istehlakı stress simptomlarını gücləndirə bilər: ürəkdöyünmə, əsəbilik, təşviş və yuxu problemləri. Yuxusuzluq isə bədənin stresslə mübarizə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə zəiflədir.
Alkoqol
Bəzi insanlar stressi "yüngülləşdirmək" üçün alkoqoldan istifadə edirlər, lakin bu çox yanlış bir yanaşmadır. Alkoqol sinir sisteminin depressantıdır və əvvəlcə rahatlaşdırıcı təsir göstərsə də, sonradan beyində normal fəaliyyət proseslərini pozur, yuxu keyfiyyətini zəiflədir və təsiri keçdikdən sonra təşviş və hətta depressiv halları gücləndirə bilər. Bundan əlavə, alkoqol orqanizmi susuzlaşdırır, bu da stress zamanı ümumi vəziyyətə mənfi təsir göstərir.
Fast food və yüksək dərəcədə emal olunmuş qidalar
Burgerlər, kartof qızartması, çipslər, hazır yarımfabrikatlar və duzlu qəlyanaltılar - bu qidalar adətən çoxlu miqdarda doymuş və trans yağlar, duz, şəkər və az qida dəyərinə malik süni qatqılar ehtiva edir. Onlar həzm üçün çətindir, bədəndə iltihab proseslərini tetikleyə bilər və bağırsaq mikroflorasına mənfi təsir göstərir. Bağırsaq mikroflorası isə emosional vəziyyətlə sıx bağlıdır. "Sürətli" qidalar müvəqqəti məmnunluq hissi versə də, bədəni stress zamanı dəstəkləmək üçün lazım olan vitamin və minerallarla təmin etmir.
Acı (isti) qidalar
Bəzi insanlarda acı qidalar sinir uclarını stimullaşdıraraq təşviş hissini gücləndirə bilər. Üstəlik, belə qidalar mədə selikli qişasını qıcıqlandıra bilər və stress zamanı həzm sistemi artıq gərgin rejimdə işlədiyi üçün bu, narahatlıq və ya mədə-bağırsaq problemlərinin kəskinləşməsinə səbəb ola bilər.
Niyə bu stress zamanı vacibdir?
Stress zamanı bədən kortizol və adrenalin kimi hormonlar ifraz edir ki, bunlar da həzm və sinir sistemi də daxil olmaqla bütün sistemlərə təsir edir. Qanda şəkərin kəskin dalğalanmasına səbəb olan, sinir sistemini həddən artıq stimullaşdıran və ya zəiflədən və ya həzmi çətinləşdirən qidaların qəbulu bədənin stressə qarşı mənfi reaksiyasını gücləndirə və onu daha da çətin vəziyyətə sala bilər.
Bunun əvəzinə, stress dövrlərində tədricən həzm olunan karbohidratlarla (tam taxıllı məhsullar), proteinlə, sağlam yağlarla (məsələn, omega-3 yağ turşuları), B qrupu vitaminləri, maqnezium və antioksidantlarla zəngin meyvə və tərəvəzlərə əsaslanan balanslı bir qidalanma tövsiyə olunur. Bu komponentlər enerji səviyyəsini stabil saxlamağa, sinir sisteminin işini normallaşdırmağa və əhvalı yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Kənan
Milli.Az