Son illərdə təhsil mütəxəssisləri və ekspertlər uşaqlar və yeniyetmələr arasında kitab oxuma vərdişinin azalmasından narahatdırlar. İngiltərədə aparılan araşdırmalar xüsusilə gənc nəsil arasında ənənəvi kitab oxumağa olan marağın zəiflədiyini ortaya qoyur. Bununla yanaşı müasir texnologiyanın gətirdiyi dəyişikliklər uşaqların və yeniyetmələrin daha çox audio məzmunlara yönəlməsinə səbəb olub. Bu tendensiya audiokitabların və podkastların populyarlaşmasına gətirib çıxarıb və təhsil sahəsindəki ekspertlər bu yeni yanaşmanı nəzərə alaraq təkliflər irəli sürürlər.
Milli.Az xəbər verir ki, Britaniyanın Milli Savad Fondu (NLT) tərəfindən aparılan genişmiqyaslı bir sorğu, 37 min məktəbli arasında kitab oxuma vərdişlərinin zəif olduğunu göstərib. Araşdırmaya əsasən, yalnız 34,6 faiz uşaq və yeniyetmə öz asudə vaxtlarında kitab oxumağı seçir. Bununla belə, audiokontentlərə maraq artmaqda davam edir. Sorğuda iştirak edənlərin 42,3 faizi audiokitablar və podkastları dinləməkdən məmnun olduqlarını bildiriblər. Bu məlumatlar, təhsil üzrə mütəxəssislərin, audiokitabların məktəb proqramlarına daxil edilməsi ilə bağlı təkliflərini daha da gücləndirib.
Ekspertlər və xeyriyyə təşkilatları audiokitabların tədris sistemindəki yerini müzakirə edərkən bu formatın uşaqların oxuma vərdişlərini inkişaf etdirə biləcəyini, eyni zamanda onlara daha müxtəlif məlumatları daha asan və cəlbedici şəkildə təqdim edəcəyini vurğulayırlar. Audiokitabların şagirdlər üçün daha əlverişli ola biləcəyini düşünənlər, xüsusən də vizual və ya yazılı materialları anlamaqda çətinlik çəkən uşaqlar üçün bu formatın faydalı olacağını bildirirlər. Bundan əlavə audiokitabların gənclərə daha geniş bir məlumat bazası təqdim etməsi onları daha çox motivasiya edə bilər.
Lakin bütün mütəxəssislər bu təkliflə razı deyil. London Universitet Kollecinin ingilis dili üzrə professoru Con Mullan audiokitabların ənənəvi kitabların yerini tam olaraq tutmayacağına inanır. Onun fikrincə, oxuma prosesi yalnız kitabları gözlə görməklə deyil, həm də təxəyyül və aktiv iştirakla əlaqəlidir. Mullan kitab oxumağın xüsusilə uşaqlar üçün qavrayış və anlayış baxımından çox vacib bir təcrübə olduğunu vurğulayır. O, audiokitabların dinlənməsinin daha passiv bir fəaliyyət olduğunu və oxumağın beynin daha aktiv şəkildə işləməsini tələb etdiyini qeyd edir. Buna görə də, ənənəvi oxuma vərdişi inkişaf etmədən, yalnız audiokitablarla əvəz edilməsinin uzunmüddətli faydalarının qeyri-müəyyən olduğunu bildirir.
Bununla yanaşı, bəzi tədqiqatçılar, audiokitabların həm də məktəblilərin daha çox kitaba maraq göstərməsini təmin edə biləcəyini qeyd edirlər. Məsələn, bəzi uşaqların ənənəvi kitabları oxumağa başlamadan əvvəl, audiokitablarla tanış olması onların oxu vərdişlərini inkişaf etdirə bilər. Bu yanaşma, xüsusilə kitab oxumağa marağı olmayan və ya onu çətin tapan uşaqlar üçün faydalı ola bilər.
Uşaqların kitab oxuma vərdişlərini artırmaq və onların təhsilini inkişaf etdirmək məqsədilə audiokitabların tədris proqramlarına daxil edilməsi məsələsi ciddi şəkildə müzakirə olunur. Hökumət bu təklifi nəzərə alaraq təhsil sistemində daha balanslı bir yanaşma tətbiq etməyi düşünə bilər. Həm ənənəvi oxuma metodları, həm də audiokitabların istifadəsi uşaqların daha geniş və zəngin bir məlumat bazasına sahib olmalarına imkan verə bilər.
Qeyd edək ki, audiokitablar təhsil dünyasında yeni bir tendensiya olaraq önə çıxsa da, bu formatın ənənəvi kitab oxuma vərdişlərini tam əvəz etməsi çətin görünür. Hər iki yanaşmanın öz üstünlükləri və spesifik məqsədləri olduğunu nəzərə alaraq gələcəkdə təhsil sistemində hər iki formatın harmoniya içində birləşdirilməsi daha faydalı ola bilər. Bu yanaşma uşaqların oxuma və dinləmə bacarıqlarını paralel şəkildə inkişaf etdirərək onların ümumi təhsil səviyyəsini yüksəldəcəkdir.
Asya
Milli.Az