Yohannesburq Universitetinin Cənubi Afrika alimləri ov zamanı istifadə edilən dünyada məlum olan ən qədim çoxkomponentli zəhəri aşkar ediblər.
Milli.Az xəbər verir ki, araşdırma "iScience" elmi jurnalında dərc olunub.
Komanda Cənubi Afrikanın qərbindəki Krüqer mağarasında aparılan qazıntılar zamanı aşkar edilib, təxminən 7000 il yaşı olan qeyri-adi bud sümüyünü tədqiq edib. Obyektin daxili hissəsində dəyişdirilmiş üç ox ucu var.
Artefaktların təhlili göstərib ki, silah ən azı iki müxtəlif bitki zəhərindən ibarət zəhərli maddə ilə örtülüb. Onların digitoxin və strofantidin olduğu ortaya çıxıb. Hər iki birləşmə ürək əzələsinin işini pozur.
Alimlər özlüyündə zərərsiz olan, lakin zəhərli lektin ricinin oksidləşməsi nəticəsində əmələ gələ bilən risinoleik turşunu da kəşf ediblər. Bu molekullar eyni bitkilərdə olmadığından, nəticələr zəhərin qəsdən qarışdırılmasını təklif edir.
Tədqiqatçıların fikrincə, insanlar 60-70 min il əvvəl ov edərkən zəhərdən istifadə etməyə başlayıblar. Bununla belə, elm adamları hələ də bu toksinlərin tərkibi haqqında heç nə bilmirlər və onların mövcudluğunun sübutu yalnız dolayı olaraq qalır.
İnsan zəhərindən istifadənin ən qədim molekulyar sübutu 24.000 il əvvələ gedib çıxır, lakin bu, yüksək zəhərli ricinə işarə edən risinoleik turşusunu ehtiva edir.
Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, mürəkkəb zəhərlərin kəşfi qədim insanların bitki kimyəvi maddələrindən istifadəsinə dair biliklərinə yeni baxışlar açır.
Əvvəllər elm adamları Neolit dövrünün ibtidai avropalılarının mürəkkəb kompozit oxlar hazırlamaq texnologiyasına malik olduğunu aşkar ediblər./qaynarinfo
Milli.Az