2025-ci ildə hansı ölkələr arasında müharibə olacağına dair dəqiq bir proqnoz vermək mümkün deyil. Beynəlxalq münasibətlər çox mürəkkəb və çoxsaylı faktorlarla təsirlənir, buna görə gələcəkdəki müharibələrin baş verməsini proqnozlaşdırmaq çox çətindir.
Müharibələrin baş verməsini proqnozlaşdırmaq çətindir, lakin müharibə riskini artıran bəzi ümumi faktorlar var.
Geosiyasi gərginliklər
Dünyanın bəzi bölgələrində geosiyasi gərginliklər davam edir. Məsələn, ABŞ və Çin arasındakı gərginlik, xüsusilə Tayvan məsələsi, bölgədəki iqtisadi və hərbi rəqabət potensial münaqişələrə yol aça bilər. Eyni zamanda, Rusiya və NATO arasında Ukrayna müharibəsi kontekstindəki gərginliklər də davam edir.
Resurs münaqişələri
Enerji və su kimi təbii resursların azaldığı bölgələrdə ölkələr arasında münaqişə riski arta bilər. Bu cür münaqişələr, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə, iqtisadi və ətraf mühit faktorları ilə əlaqəli olaraq yaranma ehtimalı yüksək ola bilər.
Siyasi və ideoloji mübahisələr
Dünyadakı bəzi ölkələrdə siyasi və ideoloji qarşıdurmalar güclü şəkildə mövcuddur. Bu, bəzən müharibələrə səbəb ola bilər, xüsusilə müstəqillik istəyən və ya totalitar rejimlərə qarşı müqavimət göstərən ölkələrdə.
Hibrid və proxy müharibələr
Son dövrlərdə bəzi ölkələr arasında birbaşa müharibələrdən daha çox hibrid müharibələr və proxy müharibələri (təhrik edilən münaqişələr) görülür. Böyük güclər, digər ölkələrdə münaqişələri dəstəkləyərək və ya təhrik edərək, birbaşa müharibədən çəkinə bilərlər.
Regional münaqişələr
Bəzi regionlarda, məsələn, Yaxın Şərqdə, Afrika və Asiya bölgələrində davam edən münaqişələrin 2025-ci ildə daha da şiddətlənməsi mümkündür.
Ancaq unutmaq lazımdır ki, müharibələrin baş verməsini yalnız hərbi və siyasi faktlar deyil, həm də diplomatik münasibətlər, beynəlxalq təzyiqlər, iqtisadi amillər və digər qarşılıqlı təsirlər müəyyən edir. Ümumi olaraq, ölkələr arasında münaqişələrin qarşısını almaq üçün diplomatik və sülh yolu ilə mübarizə daha geniş şəkildə diqqət mərkəzindədir.
Xəyal Abdullayev
Milli.Az