19 il sonra, yenə dekabr, yenə Aktau...

26 Dekabr 2024 09:45

Xəbər verdiyimiz kimi, bu gün "Azərbaycan Hava Yolları" aviaşirkətinin J2-8243 nömrəli Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən "Embraer 190" təyyarəsi Aktau şəhərinin 3 km yaxınlığında qəzaya uğrayıb.

Milli.Az qafqazinfo-ya istinadən xəbər verir ki, qəza zamanı təyyarədə 67 nəfər olub və onlardan 29-u sağ qalıb.

Qəzanın səbəbi kimi ilkin ehtimal olaraq hava gəmisinin quş sürüsü ilə toqquşması göstərilir. Bu hal demək olar ki, dünyada tez-tez yaşanır. Təyyarənin quşlarla toqquşması hava gəmisinin mühərriklərinə ziyan vurduğu üçün pilotlara problem yaradır.

Hətta dünyada baş vermiş ən məşhur təyyarə qəzalarından biri də quşlarla toqquşmadan sonra olub. 2009-cu ildə ABŞ Hava Yollarına məxsus "TWE1549" səfər saylı təyyyarə havaya qalxdıqdan bir neçə dəqiqə sonra quşlarla toqquşub. Həmin vaxt hava gəmisinin kapitanı Salli Sulenberqer təyyarəni Hudzon çayına endirə bilib. Məhz bundan sonra o, ABŞ-də məşhurlaşıb və haqqında film çəkilib. İndi də ABŞ-də "Hudzon möcüzəsi" ifadəsi geniş yayılıb. Pilot ölkəsində qəhrəman elan edilib. Çünki o, təyyarədəki 155 nəfərin hamısının həyatda qalmasına səbəbkar olub. 

Bununla yanaşı, bu gün baş verən qəzadan sonra Azərbaycan Hava Yollarına məxsus təyyarə qəzalarının sayı və baş verdiyi illər izləyicilərdə maraq yaradıb.

Müstəqillik dövrümüzdə Azərbaycan təyyarələri 4 dəfə qəzaya uğrayıb.

İlk qəza 1995-ci ildə baş verib. Naxçıvandan Bakıya uçan TU-134 B-3 təyyarəsi qəzaya düşüb. Hava gəmisinin göyərtəsində 76 sərnişin və 6 ekipaj üzvü olub. 4-ü ekipaj üzvü olmaqla 52 nəfər həyatını itirib. Qəzanın günahkarı pilotlardan biri olub. Belə ki, təyyarə havaya qalxdıqdan bir neçə dəqiqə sonra mühərriklərdən biri sıradan çıxıb. Pilot isə işləməyən mühərrik əvəzinə işləyən digər mühərriki söndürüb. Bu zaman 60 metr hündürlükdə saatda 317 km-lə uçan təyyarə yerə çırpılıb. Təyyarə qəzaya uğrayan zaman həm də elektrik xətlərinə ilişib və aşıb. Bu da əlavə itkilərə səbəb olub. 

1997-ci ildə isə Azərbaycan Hava Yollarının tarixində 2-ci qəza baş verib.

Mayın 15-də Gəncədə təlim uçuşu həyata keçirən YAK-40 təyyarəsi qəzaya uğrayıb. Belə ki, uçuş zamanı hava gəmisində problem yaranıb və təyyarə yaşayış binalarına çırpılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalıb. Pilotların səyi nəticəsində təyyarə yaşayış binasına deyil, yerə çırpılıb. Göyərtədə olan 6 pilotun hamısı həyatını itirib.

2005-ci ildə baş verən növbəti qəzanın isə bugünkü qəza ilə oxşar cəhəti var.

Belə ki, 19 il öncə Bakıdan Aktauya uçan AN-140 təyyarəsi havaya qalxdıqdan 5 dəqiqə sonra radarlardan itib. Hava gəmisi axtarışına start verilib. Təyyarə Bakı Beynəlxalq Hava Limanından 18 km aralıda - Nardaran ərazisində yerə çırpılmış vəziyyətdə tapılıb. Hava gəmisində olan 23 nəfərin hamısı həlak olub. Onlardan 5-i ekipaj üzvü, 18-i isə sərnişin idi. Maraqlıdır ki, həmin hadisə də dekabrda - ayın 23-ü baş vermişdi. Həmin vaxtkı təyyarənin Aktauya uçması və hadisənin dekabrda baş verməsi bugünkü qəza ilə oxşarlıq təşkil edir.

Bunlar texniki nasazlıqlar səbəbindən baş verən qəzalar idi.  Azərbaycan Hava Yolları tarixində raketlə vurulmuş təyyarə qəzası da var.

Belə ki, 2011-ci ilin iyulunda "Silk Way" aviaşirkətinə məxsus İL-76 təyyarəsi Əfqanıstanın Pərvan vilayətinə 18 tonluq yük aparıb. Əfqanıstan üzərinə çatdığı zaman təyyarənin pilotları ilə əlaqə kəsilib. Müəyyən olunub ki, təyyarə "Taliban" terror qruplaşması tərəfindən vurulub. Göyərtədə olan 9 nəfərin hamısı həlak olub. Onlardan 5-i Azərbaycan, 4-ü isə Özbəkistan vətəndaşı olub.

Qeyd edək ki, təyyarələr dünyanın ən təhlükəsiz nəqliyyatı sayılır. Belə bir deyim var ki, təyyarə qəzasında həlak olanların sayı ilan vurması nəticəsində ölənlərin sayından daha azdır. Amma təyyarələrdə yaranan nasazlıqlar və problemlər zamanı xilas olmaq şansı çox az olur. Dünyada baş vermiş təyyarə qəzaları zamanı adətən hava gəmisində olanların çoxu həyatını itirir.

Milli.Az