Azərbaycanlı islahatçı Məsud Pezeşkian bütün proqnoz və gözləntilərə rəğmən seçkilərdə qalib gəlib. Əlbəttə ki, çoxları mərhum prezident Rəisinin mühafizəkar kursunun Səid Cəlili tərəfindən təminatlı davamını gözləyirdi.
Milli.Az bildirir ki, İranın ali hakimiyyəti, Ekspertlər Şurası və digər qurumlar Pezeşkianı ümumiyyətlə seçkilərə buraxmaya bilər və şərti seçkilər keçirərək Cəlilini təyin edə bilərdilər. Bu artıq Raisi ilə baş vermişdi. Lakin bu dəfə İran hakimiyyəti belə bir addım atmağa qərar vermədi və demokratik seçkilərə icazə verdi, nəticədə islahatçı qalib gəldi.
Beləliklə, İran hakimiyyəti seçkilərin legitimliyi məsələsini həll etdi, çünki seçici fəallığı yüksək idi və xalqın seçdiyi prezident oldu. Raisinin ikinci müddətində, tarix boyunca ən aşağı fəallıqla şərti seçkilər keçirildi. Legitimlik problemi həll edildi.
İranın ali dini rəhbəri ayətullah Seyid Əli Xamenei bu yolla daxili gərginliyi azaldır, vəziyyəti yumşaldır və bürokratik aparatın yenidən formalaşmasına təkan verir, SEPAH-ın ölkə iqtisadiyyatında üstünlüyünü aradan qaldırır və ən əsası, hakimiyyətin mümkün tranziti şəraitində daxili parçalanma və liberallar-islahatçıların legitim siyasi sahədən çıxmasının qarşısını alır.
Hakimiyyətin tranziti zamanı prezident öz azərbaycanlısı olur, bu da Xamneinin yerinə digər azərbaycanlının gələcəyinə təminat verməlidir.
Sizə elə gəlmirmi ki, seçki kampaniyası ərzində Zərifin simasının Pezeşkianın yanında görünməsi təsadüfi deyildi? O, bütün seçki yarışında yanında idi və kömək edirdi. Bu o deməkdir ki, Zərifə İranın xarici siyasətində əsas rol veriləcək. Bu da təsadüfi deyil. O, "nüvə anlaşması"nın təminatçısı və həmmüəlliflərindən biridir. Bu artıq Qərbə mesajdır ki, "nüvə anlaşması" ilə bağlı danışıqlar bərpa olunur və danışıqlar masasına qayıtmağın vaxtıdır.
Radikal Netanyahunun və çılğın Trampın fonunda İran elitası sülh istəyən kifayət qədər adekvat insanlar kimi görünəcək. Yəni, Xamenei başa düşür ki, Tramp qalib gəlir və Netanyahu yeni müharibə axtarır. İran hakimiyyəti isə "müharibə partiyası"nı geri çəkir və danışıqlara tərəfdar olan qərbpərəst diplomatları şahmat taxtasına yerləşdirir. Ayətullahları müxtəlif cür qiymətləndirmək olar, lakin onların siyasi savadını qiymətləndirməmək olmaz. Bu gediş ilin sonuna yaxın özünü göstərəcək.
Rusiya və Çin. İranın Rusiya və Çinlə yaxınlaşması ona baha başa gəlir. İstədiyindən daha baha, çünki İran artıq məcburi şəkildə Rusiya-Ukrayna müharibəsinə cəlb olunub və iqtisadi fayda, demək olar ki, yoxdur. Həm çinlilər, həm də ruslar İranı texnologiya və investisiya vermədən müstəmləəkə kimi istismar edirlər. Buna görə də İran iqtisadi təzyiq altında boğulur.
Rusları və çinliləri İran ilk fürsətdə satacaq - əgər Qərb sanksiya təzyiqini azaldar və əməkdaşlığa başlarsa. Bu, 2015-ci ildə anlaşma imzalandıqdan sonra bir dəfə artıq baş verib. Onlar sevinclə Rusiyaya silah tədarükünü dayandıracaq və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyəcəklər, əgər Avropa İttifaqı İran nefti və qazını almağa başlasa, həmçinin dondurulmuş aktivləri geri qaytarsa və ya ölkənin modernizasiyası üçün müəyyən texnika versə.
Məsud Pezeşkianın gəlişi Azərbaycan üçün də müxtəlif səbəblərə görə yaxşı xəbərdir. Əvvəldən başlayaraq, ənənəvi olaraq, həmişə islahatçılarla yaxşı münasibətimiz olub. Onlar qonşu ölkələrlə dinc gündəliyə meyllidirlər və Pezeşkianın ilk xarici səfərinin Türkiyə və ya Azərbaycana olacağını istisna etmirəm. Üstəlik, Əliyev artıq onu Bakıya dəvət edib.
Daha sonra Ermənistanla siyasətdə də korrektələr olacaq və burada SEPAH-ın mövqeyi ikinci plana keçəcək. Onlar bütün məsələlərdə Azərbaycanı dəstəkləyəcəklər. Lakin eyforiyaya qapılmaq və bu dəstəyin İranın maraqlarına zərər verəcəyini düşünmək lazım deyil. Xeyr. Ancaq yaxınlaşma olacaq və heç bir İran tankı, hərbi təlimlər və ya sionist bazalar barədə axmaq söhbətlər olmayacaq.
Başqa bir məsələ odur ki, onlar bizim İran və Türkiyə arasında Cənubi Qafqaz bölgəsində balans siyasətinə qayıtmağımızı istəyəcəklər.
Milli.Az
Xəbərlərimizi WhatsApp kanalımızdan da oxuyun