Erməni əsilli 53 yaşlı milyarder oliqarx, "Troyka Dialoq" investisiya şirkətinin keçmiş sahibi və Moskvada yerləşən Skolkovo İdarəetmə Məktəbinin təsisçilərindən biri Ruben Vardanyan ilk baxışda sensasion sayıla biləcək bir addım atıb. O, gözlənilmədən Rusiya vətəndaşlığından imtina edib və köçüb Qarabağda yaşadığını açıqlayıb. Vardanyan öz telegram kanalında yayımladığı videomüraciətdə Qarabağda, yəni Rusiya sülhməramlılarının nəzarəti altında olan Azərbaycan ərazilərində "Artsax Təhlükəsizlik və İnkişaf Fondu"nu yaratdığını bildirib.
Sözsüz ki, Ruben Vardanyan keçmiş sovet sovxozunun bazasında yaradılmış tanınmayan strukturda "dövlət naziri" karikatura postuna deyil, Ermənistanın baş nazirinin kürsüsünə göz dikib. Yəni buradan bir tramplin kimi istifadə etmək fikrindədir Vardanyan bu müraciəti Xocavənd rayonunun Krasnı Bazar kənd inzibati ərazi dairəsi Şıx Dursun kəndində həmyerlilərinin dediyinə görə iki min ildən çox yaşı olan mifik kral Böyük Tiqran olan çinarın altında yazıb. "Mən Qarabağdakı Rusiya sülhməramlılarına təşəkkür edirəm", - Vardanyan videomüraciətində bildirib: "Düşünürəm ki, sülhməramlıların mandatı dəqiqləşdirilməli və onların qalma müddəti Artsax xalqının təhlükəsizliyini öz gücümüzlə təmin edənə qədər uzadılmalıdır".
Milyarder həmçinin bildirib ki, onun yaratdığı fond ermənilərin bu torpaqlardan "tədricən köçürülməsinə" imkan verməyəcək və dünya ermənilərini "Artsax uğrunda vuruşmağa" çağırıb. Erməni oliqarx Rusiya vətəndaşlığından çıxmaq barədə qərarını şərh edərkən xüsusilə aşağıdakıları qeyd edib: "Bu qərar mənim üçün asan olmadı. Amma əminəm ki, düzdür. Ümid edirəm ki, rusiyalı tərəfdaşlarım və dostlarım bu qərarı öz dostlarının qərarı kimi qəbul edəcəklər". Vardanyanın fikrincə, Qarabağ üzrə danışıqlarda əsas rolu ATƏT-in Minsk Qrupu və onun üç həmsədri - Rusiya, Fransa, ABŞ oynamalıdır: "Qarabağın taleyi ilə bağlı danışıqlarda iştirakçılardan heç birinin yorğanı öz üzərinə çəkməməsi çox vacibdir", - Vardanyan bildirib. "Əminəm ki, ATƏT-in Minsk qrupu və onun həmsədrləri əsas rol oynamalıdır". Ən maraqlısı odur ki, erməni milyarder bu açıqlamanı prezidenti İlham Əliyevlə baş naziri Nikol Paşinyan arasında Brüssel danışıqlarından dərhal sonra edir və bunu da təsadüfi saymaq olmaz.
Bütün bunlar Moskvada əvvəlcədən planlaşdırılmış və təsdiqlənmiş, İrəvanla Bakı arasında siyasi dialoqu pozmağa yönəlmiş təbliğat kampaniyasına çox bənzəyir. Və Rusiya siyasi elitası ilə əlaqələri ilə tanınan Vardanyanın özü də Kremlin mövqelərinin faydalı və yəqin ki, hay-küylü təkrarçısı roluna çox uyğun namizəddir. Moskvalı milyarderin "Artsaxın təhlükəsizliyi və inkişafı üçün ümumerməni fondu" yaratmaq istəyinə gəlincə, o, bunu avqustun əvvəlində Qarabağdakı toqquşmalardan və Azərbaycan ordusunun Azərbaycana qarşı keçirdiyi "Qisas" əməliyyatından sonra paylaşıb.
Əgər bir ay əvvəl Vardanyan Moskvadan "Rusiya sülhməramlılarının sayını dəfələrlə artırmağa və onların Qarabağda qalma müddətini uzatmağa" çağırırdısa, indi o, öz sərsəm fikirlərini artıq Xocavənddən, yəni öz dövlətinin suveren Azərbaycan ərazisindən çatdırır.
Bu arada Ermənistan teleqram kanalları Vardanyanın qondarma Xankəndi rejiminin "dövlət naziri" təyin oluna biləcəyini iddia edir. Bu baxımdan xatırlatmaq yerinə düşərdi ki, 2020-ci ilin payızında Ruben Vardanyan Ermənistanın 44 günlük müharibədə məğlubiyyətinin qaçılmaz olduğunu anlayaraq, Vladimir Putinə müraciət edərək Rusiya prezidentini "Qarabağ məsələsini 2020-ci ilin payızında həll etməyə çağırmışdı". Eyni zamanda, Vardanyan erməni əsilli digər rus oliqarxları ilə birlikdə Paşinyanın hakimiyyətini kəskin tənqid edərək, xüsusilə Ermənistan hakimiyyətinin Qarabağdakı ermənilərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün "siyasi iradə və qətiyyətə malik olmadığını" bəyan edib.
Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Ruben Vardanyan heç də keçmiş sovet sovxozunun bazasında yaradılan tanınmamış strukturda "dövlət naziri"nin karikatura mövqeyini deyil, özünü qoruya bilməyən Ermənistanın baş nazirinin kürsüsünü hədəfləyib. Yaxın vaxtlarda çox güman ki, hər bir şeyə aydınlıq gələcək.
Kamran Seyidov
Milli.Az