Dünyanı gəzib, xarici ölkələrin gözəlliklərinə heyran olarkən biz bəzən unuduruq ki, ölkəmizdə, Bakıdan cəmi bir saatlıq məsafədə unikal gözəlliklərə malik Xızı rayonu var. Çoxları Çində və ya Peruda göy qurşağı olan dağları eşidib, bəlkə də görüb, lakin Xızıdakı "karamel dağları"mızdan belə xəbərləri yoxdur.
May ayı bu heyrətamiz diyarla tanış olmaq üçün ən əlverişli vaxtdır: hələ isti deyil, amma artıq soyuq da deyil. Maşınla bir saatdan bir qədər çox gedirsiz (cəmi 105 km!) və siz Azərbaycanın ən mənzərəli rayonlarından biri olan Xızı rayonundasınız.
Bu bölgənin heyrətamiz təbiəti sakitdir, şəhər səs-küyü və xaos yoxdur. Xəzər dənizi ilə Böyük Qafqaz silsiləsi yamacları arasında yerləşən Xızı ölkənin ən zəngin təbii rayonlarından biridir.
Beynəlxalq Avtovağzaldan Xızı rayon mərkəzinə avtobuslar getmir və onsuz da rentabelsiz olardı, çünki şəhərdə xüsusilə maraqlı heç nə yoxdur. Bu bölgənin bütün gözəllikləri rayon mərkəzindən kənarda yerləşir, ona görə də avtomobilsiz gedə bilməzsiniz. Xızının özündə görkəmli dramaturq Cəfər Cabbarlının muzeyini, kitabları, tamaşalardan fotoşəkilləri, yazıçının anası Şahbikə xanımın birmərtəbəli üçotaqlı evdə məişət əşyaları sərgiləndiyini görmək olar. Burada yazıçının abidəsi olan gözəl baxımlı park da var.
Söhbət muzeylərdən getdiyi üçün Qarabulaq kəndindən bir qədər aralıda daha bir görkəmli Azərbaycan yazıçısının - Mikayıl Müşfiqin ev-muzeyi yerləşir. Ərazidə şəxsi torpaq sahəsi, çayxana və şairin abidəsi var.
Bu yerlərin əsl gözəlliyini görmək üçün rayon mərkəzindən çıxmaq, dağlara yaxın olmaq lazımdır. Ərazinin əsas cazibəsi təbiətin özünün yaratdığı möcüzəvi komponent - karamel və ya əqiq dağları və Altıağaç Milli Parkıdır.
Burada turistləri cəlb edən məhz Aqat dağlarıdır, çünki bu heyrətamiz gözəllik mənzərəsi heç yerdə nadir hallarda müşahidə olunur. Çoxrəngli zolaqlar bu alçaq dağlar boyunca kilometrlərlə uzanır və qeyri-adi rəngli kollaj yaradır, baxmayaraq ki, bunun səthdəki müxtəlif geoloji süxurların sadəcə çıxması olduğunu başa düşürük.
Amma təbiət bütün bunları o qədər gözəl yaradıb ki, geologiyanı xatırlamaq belə istəmirəm. Sadəcə görmək, fotoşəkil çəkmək və xatırlamaq lazımdır ki, belə gözəllik təkcə Çində və ya ABŞ-ın Ölüm Vadisində deyil, həm də ölkəmizdə mövcuddur.
Və təbii ki, qorunub saxlanılması üçün qoruq yaradılan bu bölgənin toxunulmamış meşələri və zəngin flora və faunası çox maraqlıdır. Sahəsi 110 kvadrat kilometrdən artıqdır və Atçay çayı ərazidən keçərək Xəzər dənizinə tökülür. Parkda ayı, vaşaq, çöl donuzu, dovşan, tülkü, yenot, quşlardan isə qırqovul, kəklik, bildirçin, qaratoyuq, ən əsası isə "Azərbaycanın Qırmızı Kitabı"na düşmüş bir çox qartal növlərinə rast gəlinir.
Deyilənə görə, bir saat ərzində burada onlarla müxtəlif quş növlərini görmək olar. Vəhşi Təbiət Reabilitasiyası Mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Qoruğun meşələrində Qafqaz palıdı, qoz, Qafqaz fıstığı, şərq fıstıqları və onlarla başqa ağac növləri bitir, çoxlu mişar və ardıc kolları vardır.
Xızıda turistlərin və zəvvarların diqqətini cəlb edən digər yer isə Beşbarmaq dağı (quruluşu açıq xurmanı xatırladır) və onun zirvəsində yerləşən "Xıdırzində" piridir. Əfsanələrlə örtülmüş bu dağın ətəyində əraziyə yolsuzluq avtomobilinə keçmək, sonra zəvvarların dualar oxuduqları və ziyarətgahda arzularının yerinə yetirilməsini xahiş etdikləri zirvəyə dik daş pilləkənlərə qalxmaq məsləhətdir. , adi turistlər də dənizin və ətrafın gözəl mənzərəsinə heyran olurlar.
Hər gün yüzlərlə insan buraya gəlir, onların arasında qədim Beşbarmaq qalasının tarixi haqqında bələdçilər tərəfindən danışılan çoxlu əcnəbilər də var. Bir sözlə, bu heyrətamiz diyarı ziyarət etməyi və təbiətin inanılmaz vitrajlarını öz gözlərinizlə görməyi tövsiyə edirik.
Həmişə gəzməkdə!
AviaTravel
Turizm və aviasiya haqqında daha çox məlumat - www.aviatravel.az