Son illər Xəzər dənizinin səviyyəsi azalır. Son məlumatlara görə, azalma 28 metrə çatıb. Bu, təxminən ötən əsrin 70-ci illərində olan səviyyədir. Trend xəbər verir ki, bunu jurnalistlərə AMEA Coğrafiya İnstitutunun direktoru Ramiz Məmmədov deyib.
Onun sözlərinə görə, bunun əsas səbəbi iqlim amilidir. İqlim amilinin özünün də komponentləri var. Yəni bunun su balansı, gəlir və çıxar hissəsi var. Gəlir hissəsi əsasən dənizə axan çaylar və səthinə düşən yağıntılardır. Çıxar hissəsini isə səthdən buxarlanma təşkil edir. Əgər bu nisbət dəyişirsə, səviyyə də dəyişir. Yəni gələn su çoxdursa, səviyyə artır, əksinədirsə, azalır.
R.Məmmədov bildirib ki, Xəzər dənizinin gəlir hissəsinin əsasını Volqa çayı təşkil edir: "Son bir neçə ildə Volqa çayının suyu azalmağa başlayıb. Bu il isə həddindən çox azalıb və ildə 200 kub km-ə düşüb. Adətən bolsulu illərdə bu çayın suyu 300 kub km olur. Məsələn, Xəzər dənizinə 5 kub km su töksək, dənizin səviyyəsi 1 sm qalxar. Təsəvvür edin ki, 100 kub km su gəlmədi. Bu, artıq 20 sm deməkdir. Bundan əlavə, düşən yağıntının miqdarı da azalıb".
İnstitut direktoru qeyd edib ki, Xəzər dənizinin səviyyəsinin həm qalxması, həm də enməsinin mənfi tərəfləri var: "Suyun səviyyəsi qalxanda ətraf əraziləri su basır, azalanda isə ilk növbədə limanlar əziyyət çəkir. Çünki gəmilər limanlara yan ala, onlar üçün düzəldilmiş hidrotexniki qurğulara yaxınlaşa bilmir. Ən əsası isə bioloji məhsuldarlığın həcmi azalır. Yəni bu, həm ekoloji, həm də sosial-iqtisadi baxımdan problemlər yaradır".
Onun fikrincə, Xəzərin səviyyəsinin enməsi heç də həyəcan təbili çalınmasına əsas vermir: "Biz bilməliyik ki, bu təbii su obyektinin belə xüsusiyyətləri var. Buna sadəcə adaptasiya olunmalı, uyğunlaşmalıyıq. Bəzən Xəzərin suyunun təmizlənməsindən danışırlar. Bu da donkixotluq kimi bir şeydir. 79 min kub km suyu təmizləmək olarmı? Sadəcə onu çirkləndirməmək lazımdır. Eynilə də onun səviyyəsini də idarə etmək çox çətindir. Bunun üçün gərək bütün Xəzəryanı ölkələr bir araya gəlsin. Bu da həll olunmayan məsələdir. Sadəcə bu məsələyə uyğunlaşmaq, hansı qurğunu hansı məsafədə tikmək lazım olduğunu bilmək lazımdır. Məsələn, əgər çimərlik çətiri tikirsənsə, onu harada istəsən tikə bilərsən. Amma əsaslı tikintiləri bu qədər yaxın tikə bilməzsiniz. Bakı kəndlərinə fikir verin. Heç bir kənd tarixən dənizin tam qırağında olmayıb. Onlar sonradan böyüyərək dənizə yaxınlaşıblar. Babalarımız elmlə məşğul olmasalar da, bunu bilib, çəkilib kənarda məskən salıblar".
Milli.Az
Cəmiyyət
Azərbaycanlı alim: "Bu, donkixotluq kimi bir şeydir"
25 Noyabr 2014 13:13
0 Şərh
Baxış: 550
DİGƏR XƏBƏRLƏR
- Pensiyaların yubanması ilə bağlı yayılan məlumatlara CAVAB
- Hər yerdə məzə obyektinə çevrilən deputat - VİDEO
- Məktəbin həyətində faciəvi şəkildə ölən 10 yaşlı Fərhanın FOTOsu
- Bakı-Sumqayıt qatarını daşa basan 3 azyaşlı saxlanıldı
- Bilməyənlər bilənlərə öyrətsin- Ordan-burdan silsiləsindən - Yunus Oğuz yazır
- Aytən Səfərovanın son vəziyyəti AÇIQLANDI
XƏBƏR LENTİ
- Zurabişvili: “Xarici təsir” qanunu bunun qarşısını almaq üçündür
- Xoşqədəm ötən gün vəfat edən Hadı Rəcəblidən danışdı - "Gördünüzmü?..."
- Azercell “GSMA M360 EURASIA” tədbirinə ev sahibliyi edəcək
- “Kicker” “Qarabağ”ın çempionluğundan yazdı
- "Gürcüstan “xarici təsir” qanununu onlardan ilhamlanaraq hazırlayıb"
- Toyda FACİƏ: Gəlinin ürəyi qəfil dayandı
- Yenidən qurulan Qarabağdan son GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
- "Onsuz geyimin gələndə bilinir ki, sən kimsən"
- Təlim zamanı sürücüyə yazılan cəriməni kim ödəməlidir? - VİDEO
- Başlıbel qətliamının şahidi: “Anam və bacımı gözlərimin qarşısında qətlə yetirdilər” - VİDEO
- Türkiyədə 5,6 maqnitudalı zəlzələ oldu - dağıntı var - YENİLƏNİB
- Ekspert aparıcının düşdüyü qəzanı şərh etdi
- Həyat yoldaşını qəzada itirən Flora Kərimova: "Qızım olmasaydı, həyatla vidalaşardım" - VİDEO
- Bakı-Quba yolunda bildirişsiz dairə təhlükə mənbəyinə çevrilib - VİDEO
- Xalq artistindən SƏRT SÖZLƏR: “Bu sözü eşidəndə utanıram”
- Dubaydakı daşqında belə həyatda qaldı - VİDEO
- "Bığlarımıza görə bizə "Avroviziya"da ad da qoşublar"
- Uraz Kayqılaroğlu bu FOTOlara görə üzr istədi
- "Miss-2024"ün finalçısı itkin düşdü
- Toydan sonra pulu belə saydılar - VİDEO
- Bakıda DƏHŞƏT: Hamamda qızla oğlanın meyiti tapıldı - kimliyi bilindi - YENİLƏNİB
- “Ərim ölməzdən qabaq zəng etdi, acıladım”
- Ruslar ukraynalı əsgəri qeyri-adi yolla əsir aldılar - FOTO
- “İşi ürək ağrısı ilə oxumuşuq, hamımız sarsılmışıq” - Hakim